Ayrımsal Damıtma Nedir?
Ayrımsal damıtma kimyada karışımların ayrıştırılması için kullanılan yöntemlerden biridir. Ayrımsal damıtma yapmak için ayrımsal damıtma düzeneği kurulur. Bu düzeneğin işlemesiyle karışım bileşenlerine ayrılmış olur.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki ayrımsal damıtma sıvı - sıvı homojen karışımlar için kullanılan bir yöntemdir. Sıvıların sıvı içinde oluşturduğu çözeltiler bu yöntemle ayrıştırılır. Yöntemi kullanmamızı sağlayan özellik ise karışımdaki sıvıların kaynama noktası farkıdır.
Ayrımsal Damıtma Düzeneği ve Deneyi
Ayrımsal damıtma düzeneği ile yapılan deneyde genellikle çok kullanılan bir örnek vardır. Su ve alkol karışımı bir çözelti oluşturur. Bu iki sıvıyı ayrıştırmak için ayrımsal damıtma yöntemini kullanırız.
Yöntem aslında basittir. Karışımdaki sıvıların kaynama noktası farklı olduğu için karışımı alttan ısıtırız. Karışımın buharını ise başka bir kapta yoğuştururuz. Böylece alkol daha fazla buharlaşacağı için ve belli bir sıcaklıktan sonra kapta alkol kalmayacağı için karışımı ayırmış oluruz. Ancak burada şöyle bir sorun bulunmaktadır. Suyun kaynama noktası alkolden daha yüksek olsa dahi su her sıcaklıkta buharlaşacağı için ayırdığımız alkolün içinde de su bulunacaktır. Bunu engellemek için sizce ne yapabiliriz?
Yukarıda gördüğünüz ayrımsal damıtma düzeneğinde fraksiyon kolonu sisteme eklenmiştir. Bu kol aslında basit damıtma işlemiyle ayrımsal damıtma arasındaki farkı da ortaya koymaktadır. Fraksiyon kolonu sayesinde su her sıcaklıkta buharlaşsa dahi düşük sıcaklıktaki su buharının yeterince enerjisi olmadığı için alkol gibi yukarıya çıkamayacaktır. Bu da ayrılan alkol karışımının çok daha saf olmasına olanak sağlamaktadır.
Deneyin Gerçekleşmesi
Düzenekte alkol su karışımı alttan ısıtılmaktadır. Fraksiyon kolonuna dolan su ve alkol buharı karşımından alkol buharı daha üste çıkacak ve yoğuşturma borusuna geçecektir. Su buharı ise karışımın içine tekrar geri dönmek zorunda kalacaktır.
Yoğuşturma borusunun içinden diğer boş kaba bağlantı vardır. Ancak borunun dış tarafında başka bir boru bulunmaktadır. İki boru arasında bulunan soğuk su alkol buharının yoğunlaşmasını sağlayıp tekrar sıvı alkole dönmesini sağlamaktadır. Böylece saf alkol boş kabın içerisine dökülmektedir. Ayrımsal damıtma düzeneği böylece karışımın ayrılmasına olanak sağlamış olur.
Konuyla İlgili Bazı Sorular
Ayrımsal damıtma yöntemi ile ilgili sık sorulan soruları yanıtlamaya çalışalım.
Ayrımsal damıtma nerelerde kullanılır?
Yukarıdaki alkol ve su karışımı ayrımsal damıtmanın kullanım alanına bir örnektir. Bunun dışında çeşitli aromatik sıvıları ayrımsal damıtma ile ayırabiliriz. Örneğin sıvı benzen ve toluen karışımını bu yöntemle ayırmak mümkündür.
Basit damıtma ile ayrımsal damıtma farkı nedir?
Basit damıtmada saf alkol elde edilemez. Fraksiyon kolonu yoktur. Tuzlu su karışımında suyu ayırmak için kullanılabilir. Ayrımsal damıtma ise sıvı - sıvı homojen karışımlarını daha saf halde ayırmak için kullanılan daha etkin bir ayırma yöntemidir.
Heterojen karışımlar bu yöntemle ayrılır mı?
Heterojen karışımlar bu yolla ayrılmazlar. Sıvı sıvı heterojen karışımları ayırma hunisiyle çok daha zahmetsiz bir şekilde ayırabiliriz.
Ayrımsal damıtada neyden yararlanılır?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi ayrımsal damıtmada kaynama noktası farkından yararlanılır. İki sıvının kaynama noktası ne kadar farklıysa işimiz de o kadar kolay olacaktır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı