Apolar Kovelent Bağ ve Apolar Molekül Nedir?

30.03.2018 - 14:06

Moleküller arasındaki bağları polar veya apolar bağ olarak ayırırız. Aynı şekilde molekülleri de polar veya apolar (polar olmayan) molekül şeklinde ayırırız. Apolar kovelent bağı ve apolar molekülü anlatmadan önce polarlık ve apolarlık kavramlarını iyi anlamamız gerekir.

Polar ve Apolar Bağ Nedir?

Polarlık kutupluluk demektir. Bir kimyasal bağın bir tarafı diğer tarafından daha fazla çekim uyguluyorsa, molekül simetrik olmaz. Yani kutuplu olur. Eğer molekül simetrik ise buna apolar molekül denir.

Aynı cins atomların arasında apolar bağ, farklı cins atomların arasında polar bağ oluşur.

Çünkü aynı atomlar birbirine eşit çekim kuvvet uygulayacaktır. Fakat farklı atomlar arasındaki bağ kutuplu olacaktır.

Basitçe bir örnek verelim. H2 molekülünde iki tane hidrojen arasındaki bağ apolardır. Ancak HF molekülündeki H ve F arasındaki bağ polardır. Çünkü bu iki atom birbirinden farklıdır.

  • Apolar bağlar: H2, O2, F2, Cl2 arasındaki bağlar örnek verilebilir.
  • Polar bağlar: HF, HCI, HBr, NH3 arasındaki bağlar örnek gösterilebilir.

Apolar ve Polar Molekül

Yukarıda apolar ve polar kovelent bağ örnekleri verdik. Şimdi de molekülün polarlığı ve apolarlığı üzerinde duralım.

Bağın polar veya apolar olması ile molekülün polar veya apolar olması birbirinden farklı durumlardır.

Örneğin CO2 molekülünde C ve O farklı atomlar olduğu için bu ikisinin arasındaki bağ polardır. Ancak molekülün geneline baktığımız zaman iki taraftan simetrik olarak çekildiği için molekülde kutup oluşmaz. Yani molekül apolardır.

apolar kovalent ve molekül nedir

Polar ve Apolar Molekül Nasıl Ayırt Edilir?

Bu soru bizim açımızdan önemli bir sorudur. Molekülün polar veya apolar olmasının bağın polaritesiyle alakalı olmadığını söyledik. Peki bu durumda molekülün polar mı apolar mı olduğu nasıl anlaşılır?

Öncelikle H2, F2 gibi moleküller zaten aynı tip atomlardan oluştukları için apolardır. Dolaysıyla 2 atomlu molekülleri ayırt etmek kolaydır. Moleküldeki atom sayısı arttıkça molekülün merkez atomuna bakılır. Merkez atomun bağ yapma özelliklerine göre polaritenin oluşup oluşmayacağı belirlenir. Bunu ezberlemek biraz zor olsa da kimya dersinde sık kullandığımız bazı molekülleri ezberlemek pratik olacaktır.

Moleküllerin dallanması ile zaten apolar olması git gide zorlaşacaktır.

Apolar Molekülün Özellikleri

Apolar bir molekül, asimetrik yük dağılımı olmayan bir moleküldür. Bu nedenle pozitif veya negatif kutuplar oluşmaz. Başka bir deyişle, apolar moleküllerin elektrik yükleri, molekül boyunca eşit olarak dağıtılır. Apolar moleküller genelde organik olan apolar çözücüler içinde iyi çözünme eğilimindedirler.

Aksine, polar molekülde ise molekülün bir tarafı pozitif, diğer tarafı ise negatif yüke sahiptir.

Polar moleküller suda ve diğer polar çözücülerde iyi çözünme eğilimindedir. Çünkü su polar bir moleküldür.

Teknik olarak, tamamen kutupsuz yani apolar olmayan moleküller, tek bir tür atomdan veya belirli bir simetri sergileyen farklı tiplerdeki atomlardan oluşanlardır. Pek çok molekül kısmen polar kısmen ise apolar özellik gösterir. Bunu da unutmamak gerekir.

Apolar Moleküllere Örnekler

Biraz da apolar moleküllere örnekler gösterelim.

Apolar moleküle en basit örnekler oksijen (O2), azot (N2) ve ozon (O3) şeklinde verilebilir. Diğer apolar moleküller arasında karbon dioksit (CO2) ve organik moleküller metan (CH4), tolüen ve benzen bulunur.

Çoğu karbon bileşiği apolar yapıdadır. Önemli bir istisna karbon monoksittir, (CO) Karbon monoksit iki atomlu doğrusal bir moleküldür, ancak karbon ve oksijen arasındaki elektronegatiflik farkı, molekülü polar hale getirir.

Organik kimyadan bildiğimiz alkinler apolar molekül olarak kabul edilir çünkü suda çözünmezler. Soygazlar veya inert gazlar da apolar olarak kabul edilir. Bu gazlar, elementlerinin tek atomlarından oluşur. Örnekler argon, helyum, kripton ve neon gibi.


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap