Hücrenin Keşfi
Hücre kavramı bugün biyolojinin temelidir. Kimyada atom neyse biyolojide de hücre odur. Bu nedenle hücrenin keşfi bilim tarihi açısından devrim niteliğinde büyük bir adımdır. Ancak bu adım birden bire oluşmamış, çeşitli aşamalardan geçmiştir.
Hücrenin keşfi ve tarihsel gelişimi içerisinde birçok bilimsel çalışmanın sonucu olarak hücre teorisi ortaya çıkmıştır.
Hücre teorisinin tarihsel gelişimi
Hücrenin Keşfi ve Hücre Teorisi
Bugün hücreyle ilgili her şeyi bildiğimiz söylenemez. Her geçen gün ortaya çıkan yeni bilgilerle hücre hakkında daha fazla bilgi sahibi oluyoruz. Biyolojide hücreyle ilgili çalışmalar her zaman bilim insanların ana ilgi odağı olmuştur.
Hücreyle ilgili çalışmalardan elde edilen bilgiler tıp, tarım, genetik, çevre ve besin teknolojisi gibi alanlara katkı sağlayarak insan hayatına doğrudan etki eder. Örneğin biyolojik mücadele ile çevrenin temizlenmesi, kanserli hücrelerin çoğalmasını önlemek ve hastalığı durdurmak ile ilgi çalışmaların tamamı hücre ile ilgili araştırmalara bağlıdır.
Hücrenin keşfi ve hücre ile ilgili ilk çalışmalar 17. Yüzyılda mikroskopun icat edilmesi ve geliştirilmesiyle başlamıştır. Daha önce teorik olarak fikir düzeyinde ifade edilmiş olsa da gözleme dayalı ilk çalışmalar bu döneme denk gelmektedir.
Aslen bir fizikçi olan Hooke, şişe mantarından kesip alıp geliştirdiği basit düzeydeki mikroskopla incelendiğinde bal peteğini andıran boşluklar gördü. Hooke bu odacıklara cellula (hücre) adı verdi ama aslında gördüğü şey hücre değil ölü hücre çeperleriydi.
Hooke bu çalışmaları sürdürürken Antonie van Leeuwenhoek, kendi yaptığı mikroskopla havuz suyundan aldığı örnekle bakteri ve protozoon gibi mikroskobik canlıları görmeyi başardı. Çünkü Leeuwenhoek yaptığı mikroskop daha fazla büyütme yapabilen bir özelliğe sahipti. Ayrıca Leeuwenhoek insan kanındaki alyuvar hücrelerini ilk kez gözlemleyen ve tanımlayan bilim insanı olarak tarihe geçti.
Hücre Teorisi Ne Diyor?
Hücrenin keşfi ve bu süreçte yapılan bilimsel çalışmaları kısaca özetledik. Şimdi de hücre teorisi ne diyor ona bakalım.
1665’te Robert Hooke ile hayatımıza giren hücreyle ilgili bilgiler 1855 yılında düzenlenerek hücre teorisine dönüştürüldü. 1800’lü yıllarda şekillenen hücre teorisinde şu görüşler yer alır:
- Tüm canlı organizmalar bir ya da daha çok hücreden meydana gelmiştir.
- Hücre, tüm organizmalar için temel yapı ve işlevsel birimdir.
- Hücreler, kendisinden önce var olan hücrelerden oluşmuştur.
- Çok hücreli canlılarda hücreler, yaptıkları göreve göre bir araya gelip dokuları oluşturur.
Bugün hücre yapısının nasıl olduğu ve nasıl işlediği konusuyla ilgili anlayışta büyük aşamalar kaydedilen bir dönemden geçiyoruz. 2000’li yıllardan sonra giderek hızlanan hücre ile ilgili bilimsel çalışmalar, bugün hem besin üretimi hem de hastalıkların engellemesi ve tedavi edilmesi noktasında büyük faydalar sağlamaktadır. Her yeni bulgu hücre ile ilgili bilgimizi arttırmaktadır.
Hücre teorisine katkı sağlamış önemli bilim adamlarını şöyle sıralayabiliriz:
- Antonie van Leeuwenhoek
- Robert Hooke
- Matthias Schleiden
- Theodore Schwann
- Rudolf Virchow
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı