Bitki Hücresi
Bütün canlılar hücrelerden oluşur. Bitkileri oluşturan hücrelere ise bitki hücresi denir. Bu yazıda bitki hücresi özellikleri üzerinde duracak ve bitki hücresi hakkında bilgi vereceğiz.
Bitki Hücresi Özellikleri
Bitki hücresi ökaryotik yapıdadır. Yani bitki hücrelerinde zarla çeviri çekirdek ve organeller vardır. Bu organeller çeşitli görevler için özelleşmiş yapılardır.
Bitki hücreleri, hem ökaryotik hücreler oldukları hem de benzer organellere sahip oldukları için hayvan hücrelerine benzerdir. Bununla birlikte, bitki ve hayvan hücreleri arasında bir takım farklılıklar vardır. Bitki hücreleri genellikle hayvan hücrelerinden daha büyüktür. Hayvan hücreleri çeşitli boyutlarda gelir ve düzensiz şekillere sahip olma eğiliminde iken, bitki hücreleri boyut olarak daha benzerdir ve tipik olarak dikdörtgen veya küp şeklindedir.
Bir bitki hücresi, bir hayvan hücresinde bulunmayan yapıları da içerir. Bunlardan bazıları hücre duvarı, büyük koful ve plastidler şeklindedir. Kloroplastlar gibi plastidler, bitki için gerekli maddelerin üretilmesine olanak sağlar.
Hayvan hücreleri ise farklı olarak bitki hücrelerinde bulunmayan sentrozom, lizozom, sil ve kamçı gibi yapılar içerir. Daha detaylı bilgi için hayvan hücresi yazı başlığına bakabilirsiniz.
Bitki hücresi görevleri bakımından farklı yapıda olabilirler. Örneğin bitkilerin yeşil bölümleri kloroplast içeren hücrelerden oluşmuşken yeşil olmayan kısımlar kloroplast içermez.
Bitki Hücresi Organelleri
Bitki hücresi nedir öğrendik. Bitki hücresi hakkında kısaca bilgi sahibi de olduk. Şimdi de bitki hücrelerinde bulunan organeller üzerinde duralım. Aşağıdaki yapı ve organeller bitki hücresinde bulunurlar:
Hücre Zarı: Hücreyi saran seçici geçirgen yapıdır. Bütün hücrelerde hücre zarı bulunur.
Sitoplazma: Hücrenin içerisinde bulunan ve organellerin içerisinde bulunduğu akışkan jel gibi bir yapıdır. Çoğunluğu sudan oluşan sitoplazma, hücreinin ana dolgu maddesidir. Enzimler, tuz ve iyonlar sitoplazmada bulunur.
Hücre Duvarı: Bitki hücresinde hücre duvarı ya da hücre çeperi denilen bir dış yapı bulunur. Selüloz yapıda olan hücre duvarı, hücreye dayanıklılık verir. Hücrenin içerisinde olduğunu bir kutu gibidir.
Kloroplast: Bitki hücresinde fotosentezin yapıldığı alandır. Güneş ışığından gelen enerjiyi emen yeşil bir pigment olan klorofil içerirler. Bitkinin besin üretmesine olanak sağlarlar.
Hücre İskeleti: Sitoplazma boyunca hücrenin şeklini korumaya yardımcı olan ve hücreye destek veren bir lif ağıdır. Hücreye desteklik sağlar.
Endoplazmik Retikulum (ER): Ribozom içeren (granüllü ER) ve ribozomsuz (granülsüz ER) şekilde olan zar ağıdır. Hücre içine dağılmış olan ER proteinleri ve yağları sentezler. Hücrenin ana bağlantı yapısıdır.
Golgi Aygıtı: Proteinler dahil olmak üzere belirli hücresel ürünlerin üretiminden, depolanmasından ve nakliyesinden sorumludur.
Mikrotübüller: Hücreyi desteklemeye ve şekillendirmeye yardımcı olan içi boş çubuklardır. Mitoz ve mayozdaki kromozom hareketi ve hücre içindeki sitosol hareketi için önemlidirler.
Mitokondri: Solunum olarak bilinen süreçle enerji üretilmesini sağlayan organeldir. Kendine asit DNA’sı vardır. Çift zarlıdır.
Çekirdek: Zarla çevrili yönetim merkezidir. İçerisinde DNA bulunur. Hücrenin idare edilmesine olanak sağlayan genler buradan hücreye yayılır.<
Peroksizom: Bir yan ürün olarak hidrojen peroksit üreten enzimler içeren tek bir zar tarafından bağlanmış küçük yapılardır. Bu yapılar fotorespirasyon gibi bitki süreçlerinde yer alır.
Ribozom: RNA ve proteinlerden oluşur, ribozomlar protein montajından sorumludur. ER üzerinde ya da sitoplazma içerisinde serbest şekilde bulunabilir. Zarsız ve küçük bir organeldir.
Koful: Depolama, detoksifikasyon, koruma ve büyüme de dahil olmak üzere çeşitli hücresel fonksiyonlara destek veren ve katılan bir yapıdır. Bitki hücresindeki koful oldukça büyüktür. Bitki hücresi olgunlaştığı zaman, içerisinde su dolu büyük bir koful bulundurur.
Görevlerine Göre Bitki Hücresi Türleri
Yukarıda genel olarak bitki hücresi yapı ve özelliklerinden bahsettik. Şunu unutmamak gerekir ki hayvanlarda olduğu gibi bitkilerde de özelleşmiş hücre gurupları ve dokular bulunmaktadır. Hücrelerdeki bu farklılaşmanın ana sebebi göreve uygun hale gelmedir. Bitki hücresi türleri için bazı örnekler verelim.
Parankima hücreleri: Bitki hücresinin en genel tipini yansıtırlar. Bölünmez özellikteki bu hücreler bitkideki temel dokuyu meydana getirirler.
Stoma hücreleri: Bitkinin gaz alışverişinden sorumlu hücrelerdir. Bitkinin havayla temas ettiği yerlerde bulunurlar.
Meristem hücreleri: Bölünme özelliği olan hücrelerdir. Hücrenin büyümesine olanak sağlar ve meristem dokuyu oluştururlar.
İletim hücreleri: İletim demetleri oluşturup bitki boyunca madde taşınmasına olanak sağlarlar.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı