Atom Numarası

27.02.2018 - 11:49

Kimya biliminde atom numarası elementleri ayırmamız için çok önemlidir. Bu yazıda atom numarası nedir, atom numarası nasıl bulunur gibi konulara değineceğiz.

Periyodik tabloda bulunan her elementin bir atom numarası vardır. Bu nedenle atom numarası bir elementin ilk akla gelen kimliğidir. Atomlar rastgele numaralanmamıştır. Bir atomu diğerinden ayıran en önemli özellik proton sayısıdır. Bu nedenle proton sayısı atom numarası olarak kullanılmaktadır.

Atom numarası = proton sayısı = çekirdek yükü

Artık atom numarası neye eşittir biliyoruz. Atom numarası proton sayısının yerine yazılır. Yani element simgesinin sol alt tarafına yazılmaktadır. Ancak kimi gösterimlerde bu farklı olabilmektedir.

atom numarası

Atom numarası proton sayısına eşit olduğu için ve protonlar madde birimi olduğu için atom numarası tam sayı olmak zorundadır. Periyodik tablonun ilk elementi Hidrojenin (H) atom numarası 1'dir. Bilinen en ağır elementin de atom numarası 118'dir. Yani atom numaraları 1'den 118'e kadar değişir. Bu aralıktaki her numara için bir element bulunmaktadır.

İlerde daha büyük elementler keşfedilirse daha büyük atom numaraları da periyodik tabloda eklenebilir. Bunun bir üst sınırı yoktur. Ancak şu anda periyodik tabloda 118 element bulunmaktadır.

Atom Numarası ve Kütle Numarası İlişkisi

Kütle numarası bir atom çekirdeğindeki taneciklerin toplamıyla bulunur.

Kütle numarası = atom numarası + nötron sayısı

Aslına bakarsanız kütle numarası ile atom numarası büyük ölçüde paralellik göstermektedir. Proton sayısı yüksek olan elementin genellikle kütle numarası da yüksek olmaktadır. Bu nedenle Henry Moseley atom numarasıyla sıralama yapmadan önce uzunca bir süre periyodik tabloda elementler kütle numarasına göre sıralanmaktaydı. Atom numarasını Henry Moseley bulmuştur diyebiliriz.

Şunu da not etmekte fayda vardır. Nötr atomlarda atom numarası ile elektron sayısı da eşittir.

Atom Numarası Neden Önemlidir?

Atom numarasının önemli olmasının ana nedeni yukarıda belirttiğimiz üzere periyodik tabloda elementlerin artan atom numarasına göre sıralanmasıdır. Bununla birlikte proton sayısı yani atom numarası bir elementin özelliklerini belirlememizde de en önemli faktördür.

Nötr atomlarda proton sayısı ile elektron sayısı aynı olduğu için kimyasal özellikler atom numarasıyla belirlenir. Çünkü elektron diziliminin şekli elementin kimyasal davranışını da belirlemektedir.

Atom Numarası İle İlgili Örnekler

Ne kadar çok nötron veya elektron olursa olsun, bir proton içeren bir atom her zaman atom numarası 1 olur ve her zaman hidrojendir. 6 proton içeren bir atom tanımı gereği karbon atomudur. 55 protonlu bir atom her zaman sezyumdur. Birkaç tane elementin numarasını örnek olarak verelim:

  • Hidrojen (H) atom numarası 1'dir.
  • Karbon (C) atom numarası 6'dır.
  • Azot (N) atom numarası 7'dir.
  • Flor (F) atom numarası 9'dur.
  • Demir (Fe) atom numarası 26'dır.

Atom Numarası Nasıl Bulunur?

Atom numarasını bulmanın en basit yolu periyodik tabloya bakmaktır. Kimya dersinde çok kullandığımız elementleri ezberlemek de yine bize kolaylık sağlayacaktır.

Periyodik tabloda kütle numaraları ortalama üzerinden hesaplanıp yazılır. Bu nedenle her zaman tam sayı olarak verilmez. Ancak periyodik tabloda tam sayı olarak ifade edilen ve büyük yazılan sayı, elementin atom numarasıdır.

Nötr bir atomun elektron sayısını ya da dizilimini biliyorsak proton sayısı da buna eşit olur. Ya da bir atomun kütle numarası ve nötron sayısı biliniyorsa bunların farkını alarak yine atom numarasını bulabiliriz.


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap