Eğrelti Otunun Yaşam Döngüsü
Eğrelti otu, kara yosunu gibi bitkilerin yaşam devrini anlamamız biyoloji açısından önemlidir. Özellikle üreme döngüsü ilginç olan eğreltilerin yaşam döngüsü çeşitli aşamalardan oluşmaktadır.
Eğrelti otu çiçeksiz ve damarlı bir bitkidir. Kozalaklılar ve çiçekli bitkiler gibi su ve besin maddelerinin akışına izin veren damarları olsa da, yaşam döngüsü çok farklıdır. Kozaklı ağaçlar kuru ortamlarda hayatta kalmak üzere gelişmişlerdir. Eğrelti otunun eşeyli üremesi için ise suya ihtiyaç vardır.
Eğrelti Otunun Yapısı
Eğrelti otlarının üremesini ve yaşam döngüsünü anlamak için yapısını bilmemiz gerekir. Eğrelti otunun dal benzeri yapılarında asılı yaprağımsı yapıları vardır. Bu yapılarda spor kesecikleri mevcuttur. Bütün kısımlarda kese bulunmaz. Verimli yapraklarda üreme keseleri bulunmaktadır.
Sporlar, yeni bir eğrelti meydana getirmek için gerekli genetik materyali içeren küçük yapılardır. Yeşil, sarı, siyah, kahverengi, turuncu veya kırmızı renkte olabilirler. Sporlar, bazen çoğul spor keseleri oluşturmak suretiyle bir araya gelirler. Bazı türlerde bu yapılar zarla korunurken bazılarında sporlar havayla doğrudan temas eder.
Nesil Değişimi
Eğrelti otunun hayat devresi, kendisini tamamlamak için iki nesil bitki gerektirir. Buna nesil değişimi denir. Bir nesil diploit, yani her hücrede iki tam kromozom kümesi bulundurur. Sporlu yapraklı eğrelti otu, sporofit adı verilen diploit neslin bir parçasıdır.
Eğrelti otlarının sporları yapraklı sporofite dönüşmez. Çiçekli bitki tohumları gibi değildirler. Bunun yerine, bir haploit nesil üretirler. Haploit bitkide, her hücre bir dizi kromozom ya da genetik malzemenin yarısını (insan sperm veya yumurta hücresi gibi) içerir. Bitkinin bu versiyonu, küçük bir kalp şeklinde bitkiye benzer. Buna protal ya da gametofit denir.
Eğrelti Otunun Hayat Devri
Eğrelti otunun hayat devresi ve üremesi maddeler halinde şöyle gerçekleşir:
- Sporofit nesil, mayoz bölünme geçirerek sporları meydana getirir.
- Sporlar mitoz bölünme geçirerek gelişir ve gametofit bireyi ortaya çıkar.
- Gametofit birey hermafrodit yapıdadır. Yani dişi ve erkek organları birlikte bulundurur. Bu organlar arkegonium ve anteridyum isimlerini alır.
- Arkegonium mitoz bölünme geçirerek yumurta hücrelerini meydana getirir.
- Anteridyum ise mitoz bölünme ile sperm hücrelerini meydana getirir.
- Yumurta ve sperm hücresi bir araya gelerek zigotu oluşur.
- Zigot, art arda mitoz bölünmeler geçirerek sporofit bireyi oluşturur.
Böylece üreme döngüsü tamamlanmış olur.
Bilim adamları genetiği anlamadan önce, eğrelti otların üremesi tam anlaşılmıyordu. Yetişkin eğrelti otlar sporlardan çıkmış gibi görünüyordu. Bir anlamda, bu doğrudur, ancak sporlardan çıkan minik fideler genetik olarak yetişkin eğreltilerden farklıdır.
Unutmayın ki sperm ve yumurta aynı gametofit üzerinde üretilebilir. Bu yüzden bir eğrelti otu kendi kendini gübreleyebilir. Kendini gübrelemenin avantajları, daha az sporun harcanması, harici gamete taşıyıcıya ihtiyaç duyulmaması ve çevrelerine uyarlanmış organizmaların özelliklerini koruyabilmeleridir. Çapraz gübrelemenin avantajı ise türlere yeni özellikler eklenebilir.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı