Ökaryot Hücre Nedir? Ökaryot Canlılar Nelerdir?

15.11.2017 - 11:31

Ökaryot hücre ya da ökaryot canlı tabirini biyoloji dersinde duymuşsunuzdur. Bu yazıda konuyla alakalı önemli bilgiler vereceğiz. Konuyu anlamak için aşağıdaki dikkatlice okuyun. Ökaryot kelimesi "gerçek çekirdek" anlamına gelir. Bunun nereden geldiğini yazıyı okuyunca daha iyi anlayacaksınız.

Önce ökaryot hücre nedir sorusu ile konuya başlayalım.

Zarlı organelleri olan gelişkin hücrelere ökaryot hücre denir.

Bu tanımı açmak için sizi daha temel bir bilgiye götürelim. Yeryüzünde yaşayan bütün canlılar (kuşlar, bitkiler, böcekler, mantarlar, bakteriler vb.) sınıflandırılırken temelde iki ayrılır:

  1. Prokaryot canlılar
  2. Ökaryot canlılar

Prokaryot canlılar basit hücre yapısına sahip canlılardır. Monera alemi prokaryottur. Prokaryot canlılar nelerdir dersek monera aleminde yer alan bakteriler, algler ve arkeler örnek gösterilebilir.

Ökaryot hücre nedir

Ökaryot Canlılar Nelerdir?

Bu yazıda daha çok ökaryot canlılar üzerinde duracağız. Protistalar, mantarlar, bitkiler ve hayvanlar alemi ökaryot canlılardır. Ökaryot canlıların bütün hücreleri ökaryot hücre yapısındadır.

Yukarıda saydığımız canlı alemleri ökaryot alt sınıftadırlar. Canlıları sınıflandırırken 5 aleme ayırıyoruz. Bunlar monera, protista, bitki, mantar, hayvan şeklindedir. Bunlardan ilki prokaryot, diğer dördü ise ökaryottur.

Amip ökaryot mu ya da prokaryot mu diye çok sık sorulur ve merak edilir. Cevabı bilimsel sınıflandırmada yatıyor. Amip tek hücreli olmasına rağmen protista aleminde yer alır ve ökaryottur.

Protatistalar tek hücreli fakat ökaryot canlılardır.

Ökaryot Hücre Özellikleri

Gelişkin canlıların ökaryot hücrelerden oluştuğunu söyledik. Ökaryot hücre konuya girerken tanımladığımız gibi zarlı organelleri olan hücrelerdir. Bitki hücreleri ve hayvan hücreleri ökaryot hücreye örnek gösterilebilir. Örneğin biz insanlar olarak ökaryot hücrelerden meydana geliriz.

  • Ökaryot hücrelerin özellikleri aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır:
  • Ökaryot hücreler prokaryot hücrelerden daha büyüktür.
  • Ökaryot hücrelerde zarla çevrili gerçek bir hücre çekirdeği vardır.
  • Hücre çekirdeğinde protein sentezlemekten sorumlu DNA molekülü vardır.
  • Mitokondri, endoplazmik retikulum, koful, lizozom, golgi gibi zarla çevrili gelişkin organeller vardır.
  • Ribozom gibi zarsız yapılar da içerir. (Ribozom bütün canlılarda vardır.)
  • Hayvan hücrelerinde ve mantarlarda sentrozom organeli vardır.

Bu özellikleri daha detaylandırabiliriz. Ancak kısa olarak ökaryot hücreyi prokaryot hücreden ayıran özellikleri vermiş olduk.

Prokaryot ve Ökaryot Hücrelerin Ortak Özellikleri

Hücrenin yapısı ne olursa olsun hücre canlılığın temel birimidir. Bu açıdan bakıldığı zaman ister prokaryot olsun ister ökaryot olsun canlıların birçok ortak özelliği bulunmaktadır. Prokaryot ve ökaryot hücre için ortak özellikleri aşağıda maddeler halinde kısaca özetledik:

  • İki hücre tipinde de DNA yönetici molekülü bulunur.
  • İkisinde de hücre zarı vardır.
  • İkisinde de sitoplazma bulunur.
  • Solunum, sindirim, sentez gibi metabolik süreçler her iki hücre tipinde de vardır.
  • Hepsinde ribozom organeli vardır.
  • Hepsinde çeşitli enzimler vardır.
  • İki hücre tipi de farklı şekil ve özelliklerle karşımıza çıkabilir.

Ökaryot ve Prokaryot Hücrelerin Farkları

Ortak özellikler olmakla birlikte bu iki hücre tipini ayıran temel farklar da bulunmaktadır. Bu farklar o kadar hayatidir ki canlıların sınıflandırılmasında esas olmuştur. Ökaryot ve prokaryot farkı için aşağıdaki maddeler önemlidir.

  • Ökaryot hücrelerde zarla çevrili çekirdek varken prokaryotlarda yoktur.
  • Ökaryotlarda zarlı organel varken prokaryotlarda yoktur.
  • Ökaryot hücreler ortalama olarak on kat daha büyüktür.
  • Ökaryot hücrelerin DNA'sı çok daha karmaşıktır.
  • Prokaryotlarda peptidoglikan hücre duvarı vardır. Ökaryotlarda yoktur. (Bitkilerde selüloz, mantarlarda kitin)
  • Prokaryotlarda DNA ökaryotlardan farklı olarak sitoplazma içerisinde serbesttir.
  • Ökaryotlarda mitoz ve mayoz görülürken prokaryotlar ikiye bölünerek çoğalır.

Yukarıdaki özellikler ele alındığında iki hücre tipi arasındaki önemli ve kesin farklar daha net görülebilir.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap