Genom Nedir?
Genom ifadesini biyoloji dersinde mutlaka duymuşsunuzdur. Peki, genom nedir biliyor musunuz? Bu yazıda biraz genom hakkında konuşacağız.
Gen ve genom arasındaki fark genellikle bilinmez. Bu nedenle bu iki kavram sık sık karıştırılır. Tanımdan da anlaşılacağı gibi genom bir canlının bütün genetik bilgisiyken, gen bu genetik bilginin alt bilgileridir.
Şöyle basitleştirelim. Her organizmada bir tane genom bulunur. Ancak bu genom üzerinde binlerce gen parçaları vardır. Yani kısaca genom geni kapsar diyebiliriz.
Genomu anlamak için DNA'yı anlamak gerekir. Peki, DNA nedir?
DNA
DNA ile ilgili yazdığımız yazıda detaylı bilgi vermeye çalıştık. Şimdilik DNA'ya harflerden oluşmuş bir kod diyelim. Bu kod bütün özelliklerimizi içermektedir. Genetik yapımızla ilgili bütün bilgi bu kodda saklıdır. Bu kod bütün hücrelerde aynı şekilde bulunur.
Yani burnumuzla ilgili bir özellik ayak parmağımızdaki hücrenin içine baktığımızda da aynı şekilde görülebilmektedir.
Bir organizmada bulunan bütün DNA o organizmanın genomunu oluşturmaktadır.
DNA 4 harften oluşmuş bir koddur. Bu dört harfin sıralanmasıyla çeşitli anlamlı yapılar ortaya çıkar. Bu yapılar genellikle bir protein kodudur. Üretilen proteinler ise canlının yapısıyla doğrudan bağlantılıdır.
Hücrenin yönetilmesi için gereken bilgi DNA kodlarında saklıdır. Bu kodlardan anlam ifade eden bir kesitini aldığımızda buna gen deriz.
Genom Ne Kadar Bilgi Barındırıyor?
DNA için 4 harften oluşan bir kod dedik. Bu kodların zincir şeklinde birbirine eklendiğini düşünelim. Peki, bir insanda ne kadar kod vardır sizce?
Şöyle cevap verelim. Bu harflerden toplamda 3.5 milyar civarında bulunmaktadır. DNA'nın çift zincirli olduğunu da düşünürsek o zaman harf sayısı aslında bunun iki katı etmektedir.
Bir hücredeki DNA uzunluğu yaklaşık 2 metredir. Mikroskopla zor görülebilen hücrenin içerisine 2 metre uzunluğunda DNA'nın sığması ilginç gelecektir. Ancak DNA çok ince bir iplik şeklinde katlanmıştır. Bir insanda yaklaşık 10 trilyon hücre olduğunu düşündüğümüz zaman karşımıza çok ilginç bir sonuç çıkmaktadır.
Eğer bir insandaki bütün genom malzemesi uç uca eklenirse Dünya ile Ay arasındaki mesafenin 5200 katı kadar edecektir.
Genomik Çalışmalar
Bir insan organizması genomunda ne kadar çok bilgi olduğunu söyledik. Elbette bu bilginin bilim açısından incelenmesi gerekir. Genomik genomu inceleyen bir bilim dalıdır. Biyoteknoloji açısından bu alan çok önemlidir. Çünkü canlılar arasında gen transferleriyle üretim yapmak bugün bilimin bize sağladığı imkanlar arasındadır.
Bütün özellikleriniz genomumuzda saklıdır. Bu nedenle bu konuda bilgi sahibi olmak ve çalışma yapmak hastalıklara tedavi bulmak açısından da çok önemlidir. Örneğin bazı insanlarda kanser yapıcı genin daha aktif olduğu bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir.
Buna rağmen insan genomu henüz bizim için tam aydınlatılmış değildir. Şu an DNA okumalarıyla elde ettiğimiz bilginin %10 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Aslında her bir hücreye teker teker sığan bir bilginin bu kadar şey içermesi insanı hayrete düşürüyor. Zaten bilim hayret etmek ve o hayretin peşinden gitmektir.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı