Maddenin Ayırt Edici Özellikleri
Kimya dersinde madde ve özellikleri konusunda karşımıza çıkan önemli başlıklardan biri de maddenin ayırt edici özellikleridir. Bir maddenin sadece kendisine ait özelliklerine ayırt edici özellik denir.
Bir özellik her iki madde için farklı olduğunda bu iki maddenin kesinlikle farklı tür madde olduğunu söyleyebiliriz. Fakat ayırt edici özelliklerden bir tanesi aynı olduğunda bu iki maddenin aynı olma ihtimalini ileri sürebiliriz. Ancak bir özelliğin ortak olması o iki maddenin ortak olduğu anlamına gelmez.
Önce maddenin ayırt edici özelliklerinin listesini verelim. Ardından tablo şeklinde bu özelliklerin hangi fazda ayırt edici olduğunu belirtelim.
Maddenin ayırt edici özellikleri şunlardır:
- Özkütle
- Erime sıcaklığı
- Kaynama sıcaklığı
- Erime ısısı
- Donma ısısı
- Buharlaşma ısısı
- Yoğunlaşma ısısı
- Özısı
- Esneklik katsayısı
- Özdirenç
- Genleşme katsayısı
- Çözünürlük
Bunlardan özkütle katı ve sıvılar için aynı sıcaklıkta, gazlar için de aynı sıcaklık ve basınçta ayırt edici özelliktir.
Genel olarak iki maddenin özelliğini kıyaslarken çevre koşullarının aynı olup olmadığına bakmak gerekir.
Ayırt Edici Özelliklerin Tablosu
Aşağıda verilen tablo ile maddenin ayırt edici özelliklerinin hangi fazlarda geçerli olduğu gösterilmiştir.
| Özellik | Katı | Sıvı | Gaz |
|---|---|---|---|
| Özkütle | + | + | + |
| Erime sıcaklığı | + | - | - |
| Kaynama sıcaklığı | - | + | - |
| Erime ısısı | + | - | - |
| Donma ısısı | - | + | - |
| Buharlaşma ısısı | - | + | - |
| Yoğunlaşma ısısı | - | - | + |
| Özısı | + | + | + |
| Esneklik katsayısı | + | - | - |
| Özdirenç | + | ||
| Genleşme katsayısı | + | + | - |
| Çözünürlük | + | + | + |
Tabloda + ile gösterilen fazda ayırt edici özellik, - ile gösterilen fazda ise ayırt edici özellik değildir.
Ayırt Edici Özellikleri Tanıyalım
Maddenin ayırt edici özelliklerini liste ve tablo şeklinde verdik. Şimdi de bu özellikleri birer cümle ile tanımlayalım.
Özkütle: Birim hacimdeki madde miktarı
Erime sıcaklığı: Deniz seviyesinde maddenin katı halden sıvı hale geçtiği sıcaklık seviyesi
Kaynama sıcaklığı: Deniz seviyesinde sıvı maddenin tamamen gaza dönüştüğü sıcaklık noktası
Erime ısısı: Erime sıcaklığına gelmiş 1 g katı maddenin sıvı hale geçmesi için gereken ısı
Donma ısısı: Donma noktasına gelmiş 1 g sıvı maddenin katı hale geçmesi için gerekli ısı miktarı
Buharlaşma ısısı: 1 g sıvı maddenin gaz fazına geçmesi için gereken ısı
Yoğunlaşma ısısı: 1 g gaz maddenin sıvı madde fazına geçmesi için gereken ısı
Özısı: 1 g maddenin sıcaklığını 1°C arttırmak için gereken ısı
Esneklik katsayısı: Esnek bir maddenin birim uzunluk ve birim kesitine uygulanan birim kuvvetle ortaya çıkan uzama miktarı
Özdirenç: Bir maddenin birim uzunluk ve kesitinin akıma gösterdiği direnç
Genleşme katsayısı: Bir maddenin 1°C sıcaklık artırımında hacminde meydana gelen değişim
Çözünürlük: Belirli bir sıcaklıkta 100 cm3 çözücüde çözünen maksimum madde miktarı
Maddenin ayırt edici özelliklerine yukarıdaki tanımlardan hareketle çeşitli örnekler verilebilir. Örneğin deniz seviyesinde ve aynı sıcaklıktaki 100 cm3 su içerisinde çözünen şeker ve tuz miktarı bu iki maddenin çözünürlüğünü karşılaştırmamıza olanak sağlar.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı