Gözlem ve Deney Yapmanın Fizikteki Yeri ve Önemi

05.09.2017 - 12:48

Bilimsel bilgileri ortaya çıkarırken bilimsel çalışma basamakları birer birer uygulanır. Gözlem ve deney de bu basamaklardan en önemlisidir. Fizik pozitif bir bilim olduğu için elbette bütün teorilerini gözlemle desteklemek ve deneyle test etmek durumundadır. Bu nedenle gözlem ve deney yapmanın fizikteki yeri ve önemi çok büyüktür.

Gözlem bilimsel hipotezin her aşamasında yapılabilirken deney hipotezde elde edilen tahminlerin test edilmesi için hipotezden sonra yapılır.

gözlem ve deney yapmanın fizikteki yeri ve önemi

Gözlem Nedir? Gözlem Çeşitleri Nelerdir?

Gözlem, fizikteki araştırmaların temelini oluşturur.

Bazı gözlemler beş duyu organı ile yapılabildiği halde, bazı gözlemler için teknolojik aletler ve ölçüm aletleri kullanılır. Örneğin, bir hücrenin yapısını inceleyen biyolog, gözlemini mikroskop ile gerçekleştirir. Bu yüzden gözlemleri iki başlıkta inceleriz.

Nitel Gözlem: Bir insanın duyu organları ile yaptığı gözleme nitel gözlem denir. Örneğin içlerinde sırasıyla 50 °C de ve 20 °C de su bulunan ayrı iki kaba elini sırasıyla sokup çıkaran bir kişi, ilk kaptaki suyun sıcak, diğerinin soğuk olduğunu söyler. Fakat bu bilgi kaplardaki suların ne kadar sıcak ya da ne kadar soğuk olduğunu belirtmez. Ayrıca bu kişi önce buza dokunup ardından elini 20 °C deki suya sokarsa suyun sıcak olduğunu söyler. Bu örneklerden de anlaşıldığı gibi nitel gözlemlerden elde edilen sonuçların her zaman kesin ve objektif olduğu söylenemez.

Nitel gözlem kesinlik arz etmemekle birlikte nicel gözlem öncesi fikir sahibi olmamıza yarar.

Nicel Gözlem: Ölçüme dayalı olarak yapılan gözlemlerdir. Bu tür gözlemlerde ölçü aracı kullanılır ve elde edilen sonuçlar, kişiden kişiye göre değişmez. Çünkü nicel gözlemde mutlaka sayısal ölçümler yapılır ve bulgular sayısal verilerle ortaya konur.

Bilim insanları bu nedenlerden dolayı bilimsel çalışmalarında nicel gözlemlere ağırlık verirler. Bazı durumlarda ise her ikisini aynı anda kullanırlar.

Deney Kavramı

Bilim insanları bütün fiziksel nicelikleri gözlem yaparak belirleyemez. Bunun için uygun ortamlarda deneyler yapılarak veriler toplanır. Beş duyu organı ile ve araç gereç kullanılarak yapılan kontrollü gözleme deney denir.

Bir deney yapılırken, bağımlı, bağımsız değişken ve kontrol grupları belirlenir. Bu şekilde kontrol değişkenleri kullanılarak, bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerindeki etkileri incelenir.

Örneğin fizik ile ilgili bir hipotez oluşturdunuz. Elinizde bazı gözlemleriniz de var. Öyleyse uygun bir deney ortamı hazırlayarak sonuçlarınızı test etmelisiniz. Deneylerden geçen hipotezler güç kazanmaktadır.

Eğer yapılan deney bilimsel şartları sağlıyorsa ve sonuçları da hipotezi desteklemiyorsa bu durumda hipotezin değiştirilmesi gerekir. Bilimsel ilerleme bu süreçlerin tekrar etmesiyle zaman içerisinde gerçekleşir.


Etiketler:
  • fizik    
  • Yorumlar
    Yorum Yap