Sentrozom Nedir?
Sentrozom hayvan hücrelerinde bulunan organellerden biridir. Hücrenin içinde bulunan büyük mikrotübül organizasyon merkezi olarak kabul edilir ve hücre döngüsü ilerlemesini düzenler.
Sentrozom, 1888 yılında Theodor Boveri tarafından açıklanmış ve zamanında ışın olarak bilinen mikrotübüllerin bağlanma merkezi olarak tanımlanmıştır.
Sentrozomlar başlangıçta hücre bölünmesinin önemli katılımcıları olarak düşünülmüştür. Ancak günümüzde bile hücre bölünmesinde yaptığı görevler tamamıyla çözülmüş değildir. Sentrozom ile ilgili çalışmaların esas amacı hücre bölünmesine müdahale ederek insanda kanser gelişimi durdurmaya yöneliktir.
Kanser hücrelerindeki düzensiz ve fazla bölünme sentrozomdan mı yoksa hücre içi genlerden mi kaynaklanıyor tam bilinmemektedir.
Bu yazıda cevap vereceğimiz sorular şunlardır:
- Sentrozom hangi canlılarda bulunur?
- Mitoz sırasında sentrozomlar nasıl bölünür?
- Sentrozomlar nasıl eşlenir?
- Mitozda sentrozomun rolü nedir?
Sentrozomun Özellikleri
Sentrozomun kendine özgü özellikleri şunlardır:
- Hücre sitoplazmasında çekirdeğe çok yakın bir noktada bulunur.
- Bazı ilkel bitkilerde, hayvanlarda ve mantarlarda bulunur.
- Sentrozom sentriol denilen iki alt birimden oluşur.
- Sentrozomun kendini eşlemesi hücre döngüsünün S evresinde olur.
- Mitoz başlamadan kısa süre önce eşlenen sentrozomlar birbirinden ayrılır ve çekirdeğin iki zıt tarafına geçerler.
- Mitoz süresinde sentrozomlar iğ iplikleri denen mikrotübülleri oluşturup hücre bölünmesine aktif rol alır.
Sentrozomlar nasıl eşlenir?
Hücre bölünmesinin başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için, sentrozomun kopyalanması önemlidir. Santrozom, her hücre döngüsünde sadece bir kez kendini kopyalar. Çünkü yavru hücrelerden her birinin sadece bir sentrozom ve iki sentriole ihtiyacı vardır.
Kopyalanma, hücre döngüsünün S fazı sırasında gerçekleşir ve sentrozomlarlar iki zıt kutba çekilir. Ardından aralarında iğ iplikleri oluşur.
Sentozomun Görevleri
Sentrozomun temel görevi bölünmede iğ ipliği oluşturmaktır. Ancak bunun dışında da görevi vardır.
Sentrozomun görevleri maddeler halinde şöyledir:
- Hücre iskeletinin yapısını oluşturan mikrotübül ağının oluşturulması
- Mitozda çekirdek bölünmesi işlemi normal olarak tamamlandıktan sonra sitoplazma bölünmesi başlangıcı için bir sinyal görevi görür.
- Aynı zamanda oluşan yeni hücrelerin yaşam döngülerini başlatması için sinyal verir.
- Sentrozomlar hücre bölünmesinde mRNA gibi molekülleri de iki tarafa ayırır. Böylece her hücreye gerekli moleküllerden birer tane gider.
- Hücrede sil oluşum sürecinde yardımcı olur.
- Bazı sinir hücrelerinde bulunduğu konum itibariyle nöronun akson ucunun doğru yöne uzamasını sağlar.
Sentrozom ile Kanser Arasında Bir İlişki Var Mıdır?
Kanser, hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla tümörleşmesinin bir sonucudur. Sentrozom da çoğalma için gerekli sinyalleri taşıdığından akla bu soru gelmektedir.
Yapılan çalışmalarda kanser hücrelerinin birden fazla sentrozoma sahip olduğu görülmüştür. Bu hücrelerin aynı zamanda kromozom miktarı da normalin üstündedir.
Kromozom hareketleri için sentrozoma ihtiyaç duyulduğundan kanser oluşumu için sentrozom gereklidir.
Ancak sentrozom yapısındaki anormalliklerin kanser tetikleyici olduğu düşünülmemektedir. DNA’da bulunan p53 geni bu konuda uyarıcı rol oynamaktadır.
Yine de henüz kanser, sentrozom ve çoğalma eğilimiyle ilgili yeterince delil bulunmamaktadır.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı