İyonlarda ve Bileşiklerde Proton Sayısı Bulma

03.08.2017 - 20:07

Bir atomda proton sayısı aynı zamanda atom numarası olarak adlandırılır. Yani bir atomun proton sayısı bize o atomun periyodik sistem içerisinde nerede yer aldığı hakkında bilgi verir. Bu da aynı zamanda atom hakkında genel bir bilgiye sahip olmamızı sağlar.

İyonlarda ve bileşiklerde proton sayısı bulma ile ilgili birçok öğrencinin sorun yaşadığını fark ettik. Bu nedenle bu konuda yardımcı olacak basit bir rehber yazdık. Yazılanları okursanız iyonlarda ve bileşiklerde proton sayısı bulmayla ilgili artık bir sorun yaşamayacaksınız.

Atomların iyonlaşması ile ilgili detaylı bilgi için atom ve yapısı konusuna bakmanız gerekir.

Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor ki bir atom iyonlaşsa da, bileşik oluştursa da proton sayısı sabittir. Proton sayısı ancak nükleer tepkimelerde değişir.

iyonlarda ve bileşiklerde proton sayısı bulma

İyonlarda Proton Sayısı Bulma

İyonlar bir atomun elektron verip almasıyla oluşan yapılardır. Bir atom elektron verdiğinde +, elektron verdiğinde ise – yüklü iyon olur.

Örneğin X-2 iyonu X atomu 2 elektron almıştır demektir. Bu durumda X atomunun elektron sayısı proton sayısından 2 fazladır demektir. Çünkü nötr atomlarda proton sayısı ile elektron sayısı eşittir.

Öyleyse yapmamız gereken çok basittir. Elektron sayısıyla direk yükü toplarsak proton sayısını elde ederiz.

Örnek: X-3 atomunun 10 elektronu olduğu bilinmektedir. Nötr X atomunun proton sayısı kaçtır?

Çözüm: Yapmamız gereken tek şey 10 ile -3’ü toplamaktır. 10 + (-3) = 7’dir. Öyleyse X atomunun 7 protonu vardır. Yani atomun gösterimi 7X şeklindedir.

7 protonu olan atom 3 elektron almış ve -3 ile yüklenmiştir. Böylece 10 elektronu olmuştur. İşte iyonlarda proton sayısını bulmak bu kadar basittir.

Bileşiklerde Proton Sayısı Bulma

Bileşiklerde her atoma ait proton sayısını bulurken bazı öğrenciler zorlanmaktadır. Bunun nedeni atomu bileşikten ayrı düşünememektir. Hâlbuki atomlar bileşik oluştururken proton sayıları değişmez.

Soru 1: XY2 bileşiğinde yer alan X atomunun atom numarası 12’dir. Bileşikte toplam proton sayısı 30 olduğuna göre Y atomunun proton sayısı kaçtır?

Toplam 30 proton varsa X + 2Y = 30 diyebiliriz. 12 + 2Y = 30 olduğuna göre Y = 9 olur.

Soru 2: XY3 bileşiğinin XY2 bileşiğine göre proton sayısı 8 fazladır. İki bileşiğin toplam proton sayısı ise 70’tir. Buna göre X’in atom numarası kaçtır?

Soruda dikkat edersek bir Y’nin azalması 8 proton azalmasına neden olmuştur. Öyleyse Y atomunda 8 proton vardır.

Öyleyse X + 3.8 + X + 2.8 = 70 eşitliği kurulur. 2X + 40 = 70, buradan da X = 15 olur.

Konuyla ilgili daha çok soru çözerek pratiğinizi geliştirebilirsiniz.


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap