Sindirim Kanalının En Uzun Bölümü: İnce Bağırsak

21.12.2016 - 15:15

İnsanda sindirim sisteminin temeli ağız başlayıp anüsle biten bir kanaldır. Bu kanala sindirim kanalı denir. Sindirim kanalının en uzun bölümü ise ince bağırsaktır. Midenin çıkışından sonra gelen yaklaşık 7 metrelik bağırsak kısmı ince bağırsak, daha sonraki yaklaşık 1 metrelik kısım ise kalınbağırsak olarak adlandırılır. İnce bağırsakların çapı yaklaşık 2-3 cm’dir. Sindirim olayını tamamıyla anlamak için sindirim sistemi konusunu detaylı çalışmak gerekir.

İnce Bağırsağın Bölümleri

Yukarıda da belirtildiği üzere ince bağırsak uzunluk yetişkin bir insandan 7 metre civarındadır. Bu uzunluk onu sindirim kanalının en uzun bölümü yapmaktadır. İnce ağırsak üç bölümden oluşmaktadır.

İnce bağırsağın mideden sonraki ilk 22 cm’lik bölümüne oniki parmak bağırsağı (duedonum) denir. Mideden gelen asidik kimus bu bölgeye bağlı karaciğer ve pankreastan gelen bazik salgılarla nötralize edilir. Ayrıca safra tuzları büyük yağ damlacıklarını küçük yağ damlacıklarına dönüştürerek yağların mekanik sindirimini sağlar.

Oniki parmak bağırsağında karbonhidrat, yağ, protein ve nükleik asitlerin kimyasal sindirimi gerçekleşir. İnce bağırsakta besinlerin sindirimi tamamlanır. Besinlerin sindirimi sonucu oluşan monomerler ince bağırsak iç yüzeyinden emilerek kana ve lenfe geçer.

Oniki parmak bağırsağından sonra gelen kısma boş bağırsak (jejenum) ve en son kıvrımlı bölgeye ise kıvrımlı bağırsak (ileum) denir. Verilen ince bağırsak resmi ile ince bağırsağın bölümleri gösterilmiştir.

ince bağırsak

İnce Bağırsağın Yapısı ve Görevleri

İnce bağırsak besin sindirimi ve emilimi için uzmanlaşmış bir organdır. Bağırsağın iç yüzeyini dairesel kıvrımlar sarar. Bağırsağın iç yüzeyindeki bu kıvrımlar binlerce villustan meydana gelir. Her bir villus kan kılcalı ve lenf kılcalı taşır ve böylece emilen besinler kana ve lenfe geçerek vücuda dağılır. Villusu hücrelerin serbest yüzeyleri hücre zarının farklılaşmasıyla oluşan mikrovillusları içerir.

Sindirim olayının büyük bir kısmı, son ürünlerin oluşması ve bu ürünlerin tamamen emilmesi ince bağırsakta olur. Yani besinlerin kimyasal sindiriminin tamamlandığı yer ince bağırsaktır.

İnce bağırsağın yapısında bulunan tabakalar midede olduğu gibidir. Yalnız mukoza tabakasında bulunan epitel dokusu çok sayıda kıvrımlar yaparak ince bağırsağın emilim yüzeyini genişletir. Bunlara villus denir. Villusların bağırsağın iç yüzeyine bakan hücrelerinde hücre zarının farklılaşmasıyla oluşan mikrovilluslarla yüzey daha da genişletilir. Bu şekilde normal bir insanda, ince bağırsağın emilim yüzeyi yaklaşık olarak 550 m’ye kadar ulaşır.

Besinin hareketini kolaylaştırmak için epitel hücreleri arasında mukus salgılayan goblet hücreleri bulunur. Bağırsak epitel hücrelerinin sürekli mitoz bölünmesiyle bağırsak iç epitelinin yenilenmesi sağlanır. Bir bireyde bu epitel tabakası genellikle 48 saatte tamamen değişmiş olur. Böylece besinlerin sürtünmesiyle meydana gelen hücre kayıpları yenilenir.

Mide içindeki asidik karakterli kimus ince bağırsağa girdiğinde, ince bağırsak bezlerini uyararak buradan üç farklı hormonun salgılanmasını sağlar. Bu hormonlar; entrogastrin, sekretin ve kolesistokin hormonudur. Ayrıca mideden gelen doğal yağlar da entrogastrin hormonunun salgılanmasını uyarır.

Pankreası ince bağırsağa bağlayan kanala wirsung kanalı denir. Bu kanal aracılığıyla bağırsağa pankreas özsuyu aktarılır.

Karaciğer ve safra kesesini ince bağırsağa bağlayan kanala koledok kanalı denir. Koledok kanalı ile wirsung kanalının ince bağırsağa açıldığı açıklığa water kabarcığı denir. Water kabarcığına wirsung kanalının enzim taşıdığı, ancak koledok kanalından enzim tanışmadığı unutulmamalıdır.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap