Canlıların Yapısındaki Organik Bileşikler

16.12.2016 - 13:17

Canlılar organik ve inorganik maddelerden meydana gelirler. Canlıların yapısında bulunan organik bileşikler onlara canlılık özelliği kazandırır. Canlı yapısında organik bileşiklerin oranı daha fazladır. Genel olarak yapılarında karbon (C), hidrojen (H) ve (O) atomlarını bir arada içeren bileşikler organik bileşikler olarak adlandırılır. Bunun yanında organik bileşiklerin yapısında azot (N), fosfor (P) ve kükürt (S) gibi diğer bazı atomlar da bulunabilir. Organik bileşikleri canlıların temel bileşenleri konu başlığı altında inceleyebilirsiniz.

Organik bileşikler; canlılarda enerji elde etme, metabolik olayların düzenlenmesi, üreme, büyüme ve gelişme gibi birçok olayda rol alan geniş bir bileşik grubudur. Canlılardaki başlıca organik bileşikler; karbonhidratlar, yağlar, proteinler, enzimler, nükleik asitler, vitaminler, ATP ve hormonlardır.

canlıların yapısındaki organik bileşikler

Organik Bileşiklerin İşlevleri

Organik bir araya gelerek organizmanın temel yapısını oluşturur. Bununla birlikte canlıdaki her organik bileşik sınıfının kendine özel vazifesi vardır.

Karbonhidratlar: Birinci dereceden enerji verici bileşiklerdir. Hücre zarı yapısına katılırlar. Yapısal olarak kullanılma oranları çok azdır. Ancak yakıt yani enerji olarak çok kullanılırlar.

Yağlar: İkinci dereceden enerji verici bileşiklerdir. Yıkımlarıyla diğer organik maddelere göre hem daha çok enerji hem de daha çok metabolik su açığa çıkarırlar. Yağlar hücre zarının yapısına katılır.

Proteinler: Canlı yapısını oluşturan temel bileşiklerdir. Yapıcı ve onarıcıdırlar. Hücresel yönetim proteinler aracılığıyla gerçekleştirilir. Proteinler aynı zamanda üçüncü derece enerji vericidirler.

Enzimler: Biyokimyasal tepkimeleri hızlandıran biyolojik katalizörlerdir. Enzimler proteinden meydana gelir. Proteinle birlikte vitamin ya da mineral de içerebilirler.

Vitaminler: Düzenleyici organik moleküllerdir. Monomer yapıdadırlar ve sindirilmezler. Enerji verici değillerdir. Enzimlerin yapısına katılırlar.

ATP: Hücrenin enerji molekülüdür. Metabolik faaliyetlerde tüketilir. Solunum ile oluşturulur. Enerji paketi olarak düşünülebilir.

Hormonlar: Metabolik olayların düzenlenmesini sağlayan düzenleyici moleküllerdir. Yağlar hormonların yapısına katılır. Hücre zarıyla etkileşime girerek ilgili organ ve hücreyi harekete geçirirler.

Organik bileşikler küçük yapıdaki monomer moleküller olarak yer aldığı gibi monomerlerin birbirine eklenmesiyle ortaya çıkan polimer yapıda da olabilir. Canlı vücudunda yer alan organik bileşikler yapısal olabildiği gibi işlevsel de olabilir. Örneğin enzimler vücut yapısına katılmaz ancak vücut içerisinde bulunur. Proteinler hem yapısal hem de işlevsel olarak kullanılabilir.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap