Disakkaritler

15.12.2016 - 18:29

Karbonhidratların en temel yapıda olanları monosakkarit denilen monomer şekerlerdir. Heksozlar olarak adlandırılan altı karbonlu iki monosakkaritin birleşmesiyle disakkaritler meydana gelir. Latince di iki demektir. Disakkarit ise ikili şekerdir. Disakkaritlere çift şekerler de denir. Disakkaritlerin meydana gelmesi için iki adet monosakkarit glikozit bağı oluşturarak bir araya gelirler. Glikozit bağı oluşurken bir molekül su açığa çıkar. Bu olaya dehidrasyon denir. Yani iki monosakkarit bir araya geldiğinde bir disakkarit oluşur ve bir molekül su açığa çıkar.

Disakkarit Çeşitleri

Biyoloji dersinde bilmemiz gereken üç tane disakkarit vardır. Bunlar üç tane altı karbonlu monosakkaritin iki şekilde bir araya gelmeleriyle oluşur. Glikoz, galaktoz ve früktoz önemli monosakkaritlerdir. Bunların birleşmesiyle maltoz, sükroz ve laktoz meydana gelir.

Maltoz: Özellikle arpa, buğday gibi bitkilerde bulunduğundan arpa şekeri olarak adlandırılır. Biranın yapısında maltoz bulunur.

Sükroz (Sakkaroz): Şeker pancarı ve şeker kamışı gibi bitkilerden elde edilerek sofra şekeri olarak kullanılır. Ayrıca gelişmiş bitkilerde şeker bitki organları arasında sükroz şeklinde taşınır.

Laktoz: Memeli hayvanların sütünde yer alan disakkarit çeşididir.

Disakkarit Oluşumu

Disakkaritler oluşurken su açığa çıkar. Yukarıda tanımladığımız en temel üç disakkaritin bileşenlerini belirtelim.

Glikoz + Glikoz = Maltoz

Glikoz + Früktoz = Sükroz

Glikoz + Galaktoz = Laktoz

Dikkat ederseniz üç disakkaritin yapısında glikoz bulunmaktadır. Ancak bunların dışında da disakkaritler elbette mevcuttur. Örneğin laktuloz adlı disakkaritin ortaya çıkması için birer adet früktoz ve galaktozun bir araya gelmesi gerekir. Ya da glikoz ile galaktoz bir araya gelerek maltoz oluşturdukları gibi trehaloz da oluşturabilirler.

disakkaritler

Yukarıdaki görselde bizim için önemli olan üç disakkaritin yapısı gösterilmiştir.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap