Dalton Atom Modeli

06.12.2016 - 19:48

Atom teorisi bütün maddelerin atomlardan meydana geldiği varsayımına dayanır. Bu teorinin temeline inecek olursak binlerce yıl geriye gitmemiz gerekir. Eski Yunan ve Hint eserlerinde buna işaret eden iddiaları bulmak mümkündür. Ancak 19. Yüzyıla kadar atom teorisi ile ilgili bilimsel bir bilginin ortada olduğunu söyleyemeyiz. Deney ve gözleme dayalı çalışmalar ortaya konduktan sonra atom modeli daha emin adımlarla şekillenmeye başlamıştır.

İngiliz bir kimyager, meteorolog ve fizikçi olan John Dalton (1766 – 1844), daha sonra Dalton Atom Teorisi olarak da bilinen atom kompozisyonları teorisini ispatlamak üzere bir dizi deney yapmaya başlamıştır. Bu çalışmalar kimya biliminin temel taşlarının birini oluşturmuştur.

Atom etkileşimleri için bir model oluşturmanın ötesinde John Dalton, gazların nasıl işlediğini anlamaya yönelik kanunlar geliştirmekle de ilgilenmiştir. Böylelikle atomların nasıl etkileşime girdiği, atomların ağırlığı ve atom teorisini bilimsel bir disiplin haline getiren kanunlar ortaya konmuştur.

Dalton Atom Teorisinin Ortaya Çıkışı

Gazlar üzerine yaptığı araştırmaları sırasında Dalton, gazların belirli oranlarda birleştirilebileceğini keşfetti. İki farklı bileşik aynı gazları içerdiğinde dahi bu oranın değişmediğini ortaya koydu.

Bu deneyler, 18. yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan ve kimyasal reaksiyonlarla uğraşan iki teori üzerine kurulmuştur. Birincisi, 1789'da Antoine Lavoisier tarafından formüle edilen kütlenin korunumu kanunuydu. Bu kanun kimyasal bir reaksiyondaki toplam kütlenin sabit kaldığını, yani reaktiflerin toplam kütlesinin ürünlerin toplam kütlesine eşit olduğunu söylemekteydi.

İkincisi, 1799 yılında Fransız kimyager Joseph Louis Proust tarafından ilk kez kanıtlanan sabit oranlar kanunudur. Bu kanuna göre bir bileşik onu oluşturan parçalarına ayrılırsa ortaya çıkan yapıdaki bileşen oranları sabit olacaktır. Ayrıştırılan bileşiğin miktarı burada fark oluşturmayacaktır.

Bu yasaları inceleyip üzerinde teoriler inşa eden Dalton, katlı oranlar kanununu geliştirdi. Bu yasa, iki elementin birtakım olası bileşikler oluşturmak üzere bir araya getirilebilmesi durumunda, birinci elementin sabit bir kütlesi ile birleştirilen ikinci elementin birleşme oranını değiştirdiğimizde farklı bir bileşiğin ortaya çıkacağını söylüyordu. Yani CO2 ile CO’daki aynı karbonla farklı oksijen miktarını birleştirdiğimizde iki farklı bileşik ortaya çıkıyordu.

dalton atom modeli

Bu bilgileri derleyen Dalton kendi adıyla anılacak olan Dalton Atom Teorisini ortaya koydu. Atom modellerinden ilki olan bu model daha sonra geliştirilecekti.

Dalton Atom Modelinin Eksikleri

Dalton atom modeli temel olarak maddenin atomdan oluştuğunu ileri sürmekteydi. Dalton atom modelinin iddiaları şu şekildeydi:

  • Elementler atomlardan oluşur.
  • Atomlar küre şeklindedir.
  • Atomlar parçalanamaz.
  • Bileşikler belirli sayı ve kütle oranıyla meydana gelirler.

Dalton atom modelinin birçok eksiği vardı. En basit haliyle atomun içinden bahsedilmemişti. Artı ve eksi yükler söz konusu değildi bu modelde. Ancak bu modelin modern atom teorisine ulaşırken çok önemli bir basamak olduğunu unutmamak gerekir.

Dalton atom teorisini ondan sonraki dönemlerde Thomson, Rutherford ve Bohr gibi kimyacılar geliştirmiştir.


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap