Bakır (Cu) Elementi

26.11.2016 - 16:08

Bakır sembolü Cu olan bir metal elementtir. Birçok kullanım alanına sahip bakırı neredeyse herkes bilir. Tarih öncesi devirlerde de ilk kullanılan metallerden biri olmuştur.

Bakırın Özellikleri ve Kullanım Alanları

Bakırı kimyasal özelliklerini ele alarak incelemeye başlayalım. Bakırın atom numarası 29’dur. Yani bir bakır atomunun çekirdeğinde 29 proton bulunur. Periyodik tabloda Cu elementi 4. Periyot 11. Grupta bulunur. D bloğunda yer alan bakır, IB grubunun en üstündeki elementtir. Bakır elementinin atom kütlesi 63,5 civarındadır.

Bakır eriyebilen, yumuşak, tel haline getirilebilen, yüksek ısı ve elektrik iletkenliğine sahip bir metaldir. Renk olarak kahverenginin parlak bir tonuna sahiptir. Bu fiziksel özelliklerinin yanında yaygın bulunması da bakırın maliyetini düşürür. Bu nedenle bakırın kullanım alanları oldukça yaygındır.

bakır cu elementi

Bakır yaygın olarak elektrik iletici tel şeklinde kullanılır. Bununla birlikte sayısız metal alaşımının bileşiminde bakır elementi yer alır. Aynı zamanda endüstride birçok parçada bakır kullanım alanı bulur. Bununla birlikte parlak renginden dolayı mücevherlerin yapısına da katılır.

Bakır doğada saf bir metal olarak bulunur. Bu nedenle insanlar tarafından kullanılan ilk metal de bakır olmuştur. Ayrıca kalay ve diğer metallerle karıştırılarak çeşitli sağlam alaşımları tarih boyunca kullanılmıştır.

Roma döneminde bakır (Cu) elementi büyük oranda Kıbrıs’tan çıkarılıyordu. Bakırın İngilizcesi Copper da Cyprus (Kıbrıs) kelimesinden gelmektedir.

Bakır, solunum enzimi kompleksi sitokrom c oksidazın önemli bileşenlerinden biri olduğu için, tüm canlı organizmalar için mineral olarak vazgeçilmezdir. Yumuşakçalar ve kabuklu hayvanlarda bakır, kan pigmenti hemosiyaninin bir unsurudur, bunun yerine balık ve diğer omurgalılarda demir içeren hemoglobin kullanılır. İnsanlarda bakır esas olarak karaciğer, kas ve kemikte bulunur. Yetişkin bir insanda vücut ağırlığının kilogramı başına 1,4 ila 2,1 mg bakır elementi bulunur. Dolayısıyla 90 kg ağırlığındaki sağlıklı bir insanda yaklaşık 0,15 g bakır bulunur. Küçük görünen bu miktar insan sağlığı için çok önemlidir.

Bakır nerede kullanılır sorusunu önemli ölçüde yanıtladık. Bakırın genel özelliklerine de değindiğimize göre bakır tepkimelerine göz atabiliriz.

Bakır Tepkimeleri

Bakır metal olduğu için kimyasal tepkimelerini ametallerle verir. Normal oda koşullarında saf halde sabit durabilen bakır ısının etkisiyle oksijenle tepkime verir. Oksijen tepkimeleri bildiğiniz gibi yanma tepkimeleridir ve pas oluşumuna neden olur.

4Cu(k) + O2(g) → 2Cu2O(k) tepkimesinde Cu2O katısı oluşmuştur.

Bakır halojenlerle de çeşitli tepkimeler verir. Halojenlerin elektronegativite değerleri oldukça yüksektir. Bu nedenle bakırdan elektron koparabilirler. Flor, Klor ve Brom elementleriyle saf bakır aşağıdaki tepkimeleri verir.

Cu(k) + F2(g) → CuF2(k)

Cu(k) + Cl2(k) → CuCl2(s)

Cu(k) + Br2(g) → CuBr2(k)

Bildiğiniz gibi asitlerle metaller iyi tepkime verir. Bakırı güçlü bir asite atarsanız oluşan tepkimeler sonucunda bakır erir. Bakır asit tepkimesine de aşağıdaki örneği verelim:

Cu(k) + H2SO4(aq) → Cu+2(aq) + SO4-2(aq) + H2(g)


Etiketler:
  • kimya    
  • Yorumlar
    Yorum Yap