Hücre Çekirdeği

16.11.2016 - 20:40

Hücre çekirdeği ökaryot yapılı hücreyi oluşturan 3 temel elemandan biridir. Sitoplazma ve hücre zarıyla birlikte hücreyi var eden en önemli yapıdır. Ökaryot yapılı hücrede hücre çekirdeği çekirdek zarı ile ayrılmıştır. Prokaryot hücrelerde ise çekirdek zarı bulunmaz. Hücre çekirdeği yerine yönetici moleküller sitoplazmada bulunur. Hücre çekirdeğine nükleus da denir.

Hücre Çekirdeğinin Yapısı ve Özellikleri

Hücre çekirdeği hücrenin merkezinde bulunan çift zarla kaplı bir yapıdır. Çekirdeğin etrafını saran bu çift katlı zar seçici geçirgen özellik taşır ve çekirdeğin iç elemanlarını sitoplazmadan ayırır. Çekirdek zarı hücre zarı gibi fosfolipit içerir. Zarlarda bulunan gözenekler aracılığıyla çekirdek ve sitoplazma arasında madde alış verişi olur.

Hücre çekirdeği içerisinde kromozomları barındırır. Kromozomlar hücrenin genetik kodlarıdır. İçerisinde hücreye ve organizmaya ait bilgileri barındırır. Kromozomlar çok uzun genetik bilgi içeren kromatin zincirlerin defalarca katlanmasıyla ortaya çıkmışlardır.

Hücre çekirdeğinde bulunan en temel yönetici molekül DNA’dır. DNA hücrenin hayati bütün fonksiyonlarını yönetir. Bunu da protein sentezi yaparak sağlar. Protein sentezi için DNA’daki bilgiden RNA üretilir ve zardan geçirilerek sitoplazmaya aktarılır. Sitoplazmada RNA’ya ulaşan kod protein sentezinin bilgisini içerir. Bu bilgiyle hücrenin ihtiyacı olan proteinler üretilir.

Hücre çekirdeğinin içi yoğundur. Birçok yönetici molekül ve ribozom barındırır. Ribozomlar protein sentezinden sorumlu zarsız organellerdir. Hücre çekirdeğinde üretilir ve sitoplazmaya taşınır.

Hücre çekirdeğinin içerisinde çekirdekçik denilen daha küçük, zarsız bir yapı vardır. Çekirdekçik ribozom ve RNA’lardan oluşur. Çekirdekçikte DNA yoktur.

hücre çekirdeği

Hücre çekirdeğinin yapısını oluşturan 4 temel parça vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

  1. Hücre zarı
  2. Hücre özsuyu
  3. Çekirdekçik
  4. Kromatin iplik

Hücre özsuyu sitoplazmaya benzeyen ve jel özelliği gösteren bir sıvıdır. Çekirdekçik ve genetik materyalin içerisinde hareket etmesini sağlar.

Hücre Çekirdeğinin Görevleri

Hücre çekirdeği yönetici molekülleri içerdiği için hücreyi yönetme görevini üstlenmiştir.  Aynı zamanda hücreyle ilgili bilgilerin tümü hücre çekirdeğinde bulunur. Ancak prokaryot hücrelerde genetik materyali saran çekirdek zarı olmadığı için hücre çekirdeğinin olmadığı kabul edilir.

Ökaryot canlılardaki hücre çekirdeğinin görevlerini şöyle sıralayabiliriz:

  • Protein sentezi yaparak hücreyi yönetmek
  • Hücrenin bölünmesini kontrol etmek
  • Hücreyle ilgili genetik bilgiyi korumak
  • Genetik devamlılığı sağlamak

Bu görevlerin hepsi basit görünse de aslında hücrenin varlığını devam ettirebilmesi için çok hayatidir. Yapılan deneylerde çekirdeği çıkarılan hücrelerin yaşamsal faaliyetleri devam ettiremedikleri görülmüştür.

Hücre bölünmesinin ne zaman ve nasıl olacağı bilgisi hücre çekirdeğinden sağlanır. Bölünme başlayınca çekirdek de bölünür ve miktarını ikiye katlar. İçerisindeki genetik bilgiyi diğer çekirdekte bulunması için yedekler. Bu sayede ortaya çıkan yeni hücre aynı genetik özellikleri korumuş olur.

İnsan vücudunda beynin görevleri neyse bir hücrenin içerisinde hücre çekirdeğinin görevi de odur. Yani hücrede meydana gelen olayları düzenlemektir. Ancak beyin bunu sinirsel iletimle yaparken çekirdek bunu madde iletimi ve protein senteziyle yapar.


Etiketler:
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap