Charles Babbage ve İcatları

05.11.2016 - 15:58

Bu yazıda Charles Babbage ve icatları üzerinde duracağız. Onun hayatı ve aldığı eğitimi özetledikten sonra icatlarına göz atacağız. Çünkü bugün kullandığımız teknolojide Babbage'nin önemli bir rolü vardır. Babbage icatlarını ciddi bir matematiksel alt yapıya dayandırmıştı. Bugün kullanılan işlemcilerin çalışmasında da matematik çok önemli bir rol üstlenmektedir.

Charles Babbage'nin Kişisel Yaşamı ve Eğitimi

Charles Babbage 26 Aralık 1791 tarihinde İngiltere'nin Londra kentinde dünyaya geldi. Babası Benjamin Babbage ve annesi Betsy Plumleigh Babbage'dir. Ailesi 1808 yılında Teignmouth'a taşınmıştır.

Babasının zengin olması muhtemelen ona elit okullardan eğitim alma imkanı sağlamıştır. İngiltere'de eğitim sistemi böyle yürür. Ancak Babbage'nin ilkokul eğitimiyle ilgili elimizde çok fazla bilgi bulunmuyor. Küçükken ateşli bir hastalık geçirdiği ama bu hastalıktan kurtulduğu biliniyor. Babasının oğlunun zekası ile ilgili yazdığı bazı sözler de elimize ulaşmıştır.

Charles bugün de faaliyette olan King Edward VI Gramer Okulu'na kayıt yaptırdı. Ancak kırılgan sağlığı nedeniyle okuldan ayrılıp bir süre özel eğitim almak zorunda kaldı. Sonrasında 30 kişilik sınıfları olan bir okula kayıt yaptırdı. Bu okul Reverend Stephen Freeman tarafından idare ediliyordu. Okulun geniş çaplı bir kütüphanesi vardı. Kütüphane Charles Babbage'nin kendi başına matematik çalıştığı önemli bir yer olmuştur. Bu okuldan sonra Oxford ve Cambridge'den birer tane olmak üzere iki hocadan da ders almıştır.

Babbage 1810 yılının Ekim ayında Cambridge'de Trinity College'a başladı. Ancak buradaki matematik eğitimi onu tatmin etmedi. Çünkü daha önceden büyük bir matematik kültürü edinmişti. 1812 yılında mezun oldu ancak onur ödülü almadı. Onur ödülüne 1814 yılında sınava girmeden layık görülecekti.

1814 yılında Charles Babbage Georgiana Whitmore ile evlendi. Babası bu evliliğe onay vermedi. Babbage'nin 8 tane çocuğu oldu ancak bu çocuklardan sadece 3 tanesi yetişkin olabildi. Geri kalan 5 çocuğu çocukken öldü.

1827 yılı Babbage için tam bir hüzün yılı oldu. Aynı yıl babası, karısı ve oğullarından biri vefat etti.

Charles Babbage'nin Çocukları

Babbage'nin 8 çocuğunun adları ve doğum yılları aşağıda verilmiştir.

Benjamin Herschel Babbage (1815)
Charles Whitmore Babbage (1817)
Georgiana Whitmore Babbage (1818)
Edward Stewart Babbage (1819)
Francis Moore Babbage (1821)
Dugald Bromheald Babbage (1823)
Henry Prevost Babbage (1824)
Alexander Forbes Babbage (1827)
Timothy Grant Babbage (1829)

Charles Babbage'nin İcatları

Charles Babbage iyi bir matematikçi olmasının yanında filozof ve mühendistir. Teknolojiye katkı sağlayan çok önemli buluşları vardır. Bilgisayar ve fark makinesi icatlarının temelini Babbage atmıştır.

Bilgisayarın İcadı

Bilgisayar çok uzun bir süre hesap makinesi demekti. Babbage'nin zamanında matematiksel hesaplamalarda kullanılan tablolar büyük hata veriyordu. Bu onun beynini gençliğinden itibaren kurcalıyordu. Bu kurcalama hesap makinesinin geliştirilmesi sonucunu verdi.

Charles Babbage bilgisayarı nasıl icat etti derseniz bunu sağlayan birden fazla neden vardır. Hesaplamalardaki dağınıklık ve öngörüsüzlük Babbage'yi rahatsız etmiştir. Aynı zamanda logaritma tablolarında olan hakimiyeti de ona yardımcı olmuştur. Kendisinden önce gelen Pascal ve Liebniz gibi matematikçilerin hesap makinesi üzerine çalışmaları vardı.

Babbage mevcut çalışmaları geliştirerek Sir H. Davy'e 1822 yılında yazdığı bir mektupta hesap makinenin çalışma prensiplerini ortaya koymuştur. Charles babbage bilgisayarı ne zaman icat etti sorusuna 1822 yılı diye cevap verdiğimiz zaman 1822 yılında bilgisayar fikrinin var olduğunu da anlamış oluruz. Bilgisayarın temel işlevi büyük matematiksel işlemleri gerçekleştirmektir.

Fark Makinesi

14 Haziran 1822 yılında Babbage, Royal Astronomi Topluluğu'na sunduğu raporda "fark makinesi" adını verdiği çalışmadan bahsediyordu. Makinenin astronomik ve matematiksel tabloları hesaplama için imkan yarattığına dikkat çekiyordu. Makine polinomları hesaplayabilmek için "fark yöntemi" denilen nümerik bir yöntemi kullanıyordu.

Astronomi topluluğu fikri mantıklı buldu ve devlet Babbage'ye proje için 1500 pound verdi. Bunun sonucunda Charles Babbage evinin bir odasını bu iş için ayırdı. Makinenin yapımını denetlemek için Joseph Clement adlı bir mühendisi işe aldı. Makinenin bütün parçaları bir bir inşa edilmeliydi. Babbage birçoğunun tasarımını da kendisi üstlendi.

Parçalarının üretimini yapabilmek için makine üretimini anlaması gerekiyordu. Bunun için birçok tesisi ziyaret etti. Bu ziyaretlerden öğrendiklerini 1832 yılında "makine ve üretimin ekonomisi" adlı bir eserde yayımladı. Bu bugünkü yöneylem araştırması sahası için de temel oluşturuyordu.

Yukarıda bahsettiğimiz 1827 yılı Babbage için zor geçmişti. Bu nedenle bu dönemde makineyi yapma çalışmalarına ara verdi. Babasının ölümüyle ve yaptığı masraflarla iflasın eşiğine gelmişti. Arkadaşları onu bir Avrupa seyahatine çıkmaya ikna etti. Babbage Hollanda, Belçika, Almanya ve İtalya'daki ünivesiteleri ve üretim tesislerini ziyaret etti. İtalya'da ona Lucasian Matematik Profesörü unvanının verildiğini öğrendi. 1828 yılında aldığı bu unvan çok özel bir onurdu.

Ekonomik olarak zor duruma düşmesinden dolayı projeyi yarıda bırakmak istedi. Ancak İngiltere'ye döndüğünde yine arkadaşları tarafından ikna edildi. Bunun üzerine 1828 yılında evini taşıdı ve çalışmalara tekrar başladı. Ancak bu sürede birçok dedikodu yayıldı. Devletin parasının boş işler için israf edildiği öne sürülüyordu. Buna rağmen John Herschel astronomi topluluğu onu savundu ve devlet 29 Nisan 1829 yılında 1500 pound daha ödedi. 3 Aralık tarihinde 3000 pound ve 24 Şubat 1830 yılında 1500 pound daha ek ödeme sağlandı.

Alınan ek ödemeler sonucunda çalışmalara devam edildi ancak daha fazla ödeme alınamıyordu artık. Babbage artık Clement ile de bazı konularda anlaşamıyordu. Babbage evinin arkasında 2 katlı bir çalışma yeri inşa etti. Aydınlanma için çatısını da saydam yaptı. Clement'in hazineden kendi payına düşeni doğrudan almasını istiyordu. Önceden ödeme geciktiğinde onun parasını kendi cebinden ödüyordu. Ancak bu yeni kararı Clement kabul etmedi ve çalışmayı bıraktı.

Babbage kendi cebinden 6000 pound dahil olmak üzere toplamda projeye 23000 pound yatırmıştı. Buna rağmen makine tamamlanamadı ve 1834 yılında tamamen durdu.

Analitik Makine

Fark makinesi projesinin yarıda kalmasıyla birlikte Babbage gelişmiş bir hesap makinesi üzerinde düşünmeye başladı. 1833 ve 1842 yılları arasında her türlü hesaplamayı rahatlıkla yapabilecek bir makine yapmakla uğraştı. İlk buluş makinenin çıktısını girdi olarak vermekle başladı. Makineye "kendi kuyruğunu yiyen makine" ismini taktı. Çünkü çıkan çıktıları tekrar girdi olarak kullanılmasıyla hesaplamalar çok daha karmaşık hale geliyordu. Babbage'nin makinenin temel noktalarını çözmesi uzun süre almadı.

Analitik makinenin üzerine çalışmalar devam etti. Hakkında birçok yayın yapıldı. Makine temel akış diyagramını, mantıksal döngüleri içeriyordu. Günümüzdeki elektronik devrelerin temel mantığıyla da uyuşuyordu.

İkinci Fark Makinesi

Ekim 1846'dan Mart 1849'a kadar Charles Babbage fark makinesini yapmak için tekrar girişimde bulundu. Çünkü analitik makine ile uğraşırken epey tecrübe edinmişti. Yeni makine 8000 parça içeriyordu. Eski makine ise 20000'den fazla parçaya sahipti. Yeni makine tasarım olarak harikaydı.

Charles Babbage ikinci makineyi tamamlamakla uğraşmadı. Makinenin tasarımını yapıp orada bıraktı. Makinenin şemaları Bilim Müzesi'nde sergilendi. Ta ki tam boyutlu bir replikası yapılana kadar. 1985 - 1991 yılları arasında Charles Babbage'nin 200. doğum gününü kutlamak amacıyla makinenin replikası yapıldı. Yapılan makine 2,6 ton ağırlığındaydı.

Charles Babbage'nin Başarıları

Charles Babbage 1824 yılında Royal Astronomi Topluluğu'ndan altın madalya kazandı. Bunu sağlayan çalışma hesaplama yapan makinenin icadıydı. 1828 ile 1839 yılları arasında çok önemli bir unvan olan Lucasian Matematik Profesörü unvanını elinde bulundurdu.

Charles Babbage birçok bilimsel dergiye katkıda bulundu. Matematik alanında ortaya koyduğu çalışmalar birçok alandaki tekniği ilerletti. Yaptığı tamamlanmamış makineler müzede sergilenmektedir. 1991 yılında onun anısına tamamlanan makine ise kusursuz bir şekilde çalıştı.

Charles Babbage 18 Ekim 1871 tarihinde 80 yaşında hayata veda etmiştir.

Etiketler:

bilim

biyografi

Yorumlar

Yorum Yap