Ekosistem Nedir?

28.10.2016 - 15:14

Kavram olarak ekosistemi daha önce hepimiz çok duymuşuzdur. Ekosistemlerin gezegenimizin hayatı için ne kadar önemli olduğunu da biliyoruzdur. Peki tanım olarak ele alırsak, ekosistem nedir?ekosistem nedir

Ekosistem kavramı yerine ekolojik sistem kavramını da kullanabiliriz. Ekosistem ya da ekolojik sistem, yaşayan canlıların çevreyle etkileşimidir. Yaşayan canlılara örnek olarak balıklar, kuşlar, bakteriler, mantarlar ve insanlar düşünülebilir. Su, toprak, hava gibi yapılar da çevreyi oluşturur. İşte ekosistem bu iki tarafın etkileşimiyle ortaya çıkan yapıdır.

Diğer bir deyişle ekosistem, içerisinde ilişki halindeki canlı ve cansız varlıkları kapsayan bir yapıdır.

Ekosistem içerisindeki bütün yapıların çeşitli görevleri vardır. Her ekosistem elemanı üzerine düşen görevi yapmakla sorumludur. Ekosistem elemanlarından biri görevini yerine getirmediği taktirde ekosistemin dengesi bozulur. Bu da o ekosistemin varlığı açısından risk yaratır.

Örneğin, bir orman ekosisteminde görünüşte önemsiz olan bir böcek türünün üremediğini düşünelim. Ya da ürediği halde meydana gelen bireylerin hayatta kalamadıklarını düşünelim. Bunun sonucunda zamanla bu böceğin ekosistemdeki varlığı azalacaktır. Böceklerle beslenen örümcekler için de yiyecek miktarı azalacaktır. Böcekleri ve örümcekleri tüketen kuşlar için de bu besin sıkıntısı yaratacaktır. Ekosistemde bir canlının azalması ile hayvan sayılarında zaman içerisinde değişimler görülecektir.

Orman ekosisteminde hayvanlar tüketici, bitkiler ise üreticidir. Ancak üreticilerin de tüketicilere ihtiyacı vardır. Ormanda ölen hayvanlar dönüşüme uğrayarak bitkiler için bir besin kaynağı olmaktadırlar.

Ekosistem Elemanları Arasındaki İlişki

Yukarıda bahsedildiği şekliyle, ekosistemi oluşturan elemanlar arasında bir besin ilişkisi vardır. Ancak bu ilişkinin dışında coğrafi alan, sıcaklık, hava gibi birçok alanda bağlantı vardır. Ekosistem elemanlarının arasındaki ilişki doğrusal değil daireseldir. Üstelik elemanlar tek bir daire etrafında değil, birbiri içine geçmiş birçok daire etrafında kümelenmiştir. Yani ekosistemin elemanları, çoklu ve karmışık bir ilişki içerisindedir.

Ekosistemin Zarar Görmesi

Ekosistemi olumsuz etkileyen birçok faktör olabilir. Bu faktörlerden en dramatik olanı doğal afetlerdir. Fırtına, sel, deprem, heyelan gibi olaylar bir ekosistemi yok olma derecesine getirebilir. Üstelik bu çok kısa sürelerde gerçekleşebilir. Örneğin bir fırtına, birkaç saat içerisinde bir ekosistemi yerle bir edebilir.

Doğal afetlerin dışında ekosistem elemanlarının birinin aşırı tutumu da buna neden olabilir. Örneğin insanın bugün eriştiği güç, birçok ekosistemi tehdit edebilmektedir. İnsan faaliyetleri ekosistem dengesini bozmaktadır. Örneğin insanların farklı amaçlarla giriştiği savaşlar birçok canlı ve cansız faktörü olumsuz etkilemektedir.

Ekosistemin Büyüklüğü

Ekosistemler büyüklük olarak çok fazla fark gösterirler. Aynı zamanda küçük ekosistemler bir araya gelerek daha büyük ekosistemleri meydana getirirler. Örneğin Serengeti Millî Parkı tek başına bir ekosistem olarak düşünülebilir. Ancak bunun altında binlerce ekosistem bulabilirsiniz. Küçük bir su birikintisi bile bir ekosistem olabilir. Ekosistemler kendi içerisinde denge kurmuş yapılardır. Bu dengenin büyüklüğü ekosistemin büyüklüğü manasına gelir.

Ekosistemler kısmen kapalı bir denge oluşturur. Ancak hiçbir ekosistem tam bir ayrılık içerisinde değildir. Çünkü bütün ekosistemler tabiatın bir alt kümesidir.

Ekosistem Örnekleri

Büyüklük olarak farklılık gösteren ekosistemlerin, sayısının da çok olduğunu belirttik. Tabiatta bulunan yaygın ekosistemleri örneklerle açıklayalım.

Sucul Ekosistemler

  • Deniz ekosistemi
  • Büyük deniz ekosistemi
  • Tatlısu ekosistemi
  • Göl ekosistemi
  • Nehir ekosistemi
  • Sulu alanlar

Karasal Ekosistemler

  • Orman ekosistemi
  • Çöl ekosistemi
  • Kıyı ekosistemi
  • Kent ekosistemi

Etiketler:
  • ekoloji    
  • biyoloji    
  • Yorumlar
    Yorum Yap