John Napier ve Matematiğe Katkıları

25.10.2016 - 19:40

john napierJohn Napier 1 Şubat 1550 tarihinde İskoçya'nın Edinburgh şehrinde dünyaya geldi. Soylu bir ailenin çoğu olan Napier'in babası baron, annesi ise parlamento üyesinin kızıydı. John Napier soylu olduğu içim Merchiston lordu olmuştur. Soylu bir adam olduğu için 13. yaşına kadar okula gitmemiştir. Okul hayatı da zaten kısa sürmüştür. Okulu bırakıp Avrupanın diğer şehirlerinde eğitim için farklı okullara gittiği de iddia edilmektedir. Napier'in okul hayatı hakkındaki bilgi sınırlıdır.

21 yaşında İskoçya'ya dönen John Napier, sonrasında İskoç matematikçi James Stirling'in kızıyla evlendi. Bir süre sonra ilk eşi Elizabeth Stirling vefat edecekti. Sonrasından ikinci eşi Agnes Chisholm ile evlendi. Napier'in ilk eşinden 2, ikinci eşinden 10 çocuğu vardır.

Soylu olması nedeniyle Napier babasının yolundan giderek politika ve din ile ilgilendi. Ancak zamanla bu konular dışında da ilgi alanları edindi.

Mamematiğe Katkılar

Napier matematiğe amatör olarak ilgi gösterdi. Astronomiye olan ilgisi onu matematikle tanıştırmıştı. Çok basamaklı sayılarda işlemler konusu ile ilgilendi. Bu ilgi sonucunda Napier'in Kemikleri adlı çalışma ortaya çıkacaktır.

Napier'in Kemikleri

Napier bir tablo ile çarpma, bölme ve karakök alma işlemlerinin pratik olarak yapılabileceğini fark etti. Çubuk üzerinde oluşturulan 9 kare ile birçok işlemin yapılabileceğini gösterdiği çalışması 1617 yılında yayınlandı. Her sütunun en üstünde tek kare, altındaki 8 karede ise çapraz bir şekilde bölünmüş ve üsteki sayının katlarının rakamlarını içeren çiftli bir yapı bulunmaktadır. Napier'in kemikleri 10 rakam için aşağıda verilmiştir.napier'in kemikleri

Tablodaki sayıların işlem mantığıyla çarpılmış hali ilgili hücrede verilmiştir. Sonucun son rakamı sağ üst köşeye, eğer varsa ilk rakamı sol alt köşeye yazılmıştır. Bu çalışma işlemleri kolaylaştırdığı için ilk hesap makinelerinin ve bilgisayarların temelinde kullanılacaktı.

Napier'in kemikleri ile ilgili işlemlerin nasıl yapıldığını anlamak için araştırmanız gerekir. Burada detaylı olan bu konuya girmeyeceğiz.

Logaritma'nın Bulunuşu

Matematikte 1, 2, 3 şeklinde giden sayıları 10 sayısına kuvvet olarak yazarsanız 10, 100, 1000 şeklinde sayılar elde edersiniz. Burada ilk dizi aritmetik artarken ikinci dizi geometrik olarak artmaktadır. Bunu fark eden Napier aradaki ilişkiyi açıklamaya çalıştı.

Aritmetik ve geometrik dizi arasındaki ilişkiyi kolay hale getirebilmek için bugün logaritma dediğimiz sistemi açıkladı. Bu sistem üniversitelerin hoşuna gitti. Bunun sonucunda sistemin ilgi gördüğünü gören Napier logaritma cetvelini yayınladı.

John Napier 1617 yılında 67 yaşında hayata veda etti. Onun matematiğe bu katkıları yapmasına sağlayan özelliği zekası ve merak duygusuydu. Bu araştırmacı özelliğini kendi topraklarını geliştirmek ve karını arttırmak için de kullanmıştır.


Etiketler:
Yorumlar
Yorum Yap