Güneşin Batmadığı İmparatorluk

24.10.2016 - 10:29

Sürekli Britanya Krallığı üzerinde güneşin hiç batmadığı söylenir. Dünyanın farklı coğrafyalarında Britanya'nın imparatorluk kurmuş olması ona bu vasfı kazandırır. Yerel saat farkından dolayı Britanya toprakları üzerinde, bir bölgede gece olurken diğer bölgede gündüz yaşanmaktadır. Aslında bu tâbir çok eski bir tâbirdir. Bugünün Britanya'sı bu özelliklere sahip mi tartışmak gerekir. Çünkü İngilizler, zamanla hüküm sürdükleri yerlerden tek tek çekilmişlerdir.

Tarihte Güneş Batmayan İmparatorluklar

Eski Yunan tarihçisi Herodot, güneşin hiç batmadığı büyüklükteki imparatorluğu Pers İmparatorluğu olarak dile getirmiştir. Milattan önce 5. yüzyıldan itibaren sürekli büyüyen Pers Krallığı bütün dünyayı kuşatacak diye düşünülüyordu. Yunan'a kadar uzanan Persler burayı ele geçiremediler. Bu nedenle daha ileriye gidemediler ve İran bölgesine çekildiler. Bugünkü İran devleti, çeşitli imparatorlukların kurulup yıkılmasından sonra şimdiki haline ulaşmıştır.

İspanya İmparatorluğu

Dünyaya gerçek manada yayılmış ve üzerinde güneşin batmadığı imparatorluk İspanya İmparatorluğudur. İspanya İmparatorluğu 16. ve 17. yüzyıllarda bütün dünyaya yayılmıştır. Coğrafi keşifler sürecinde Kuzey ve Güney Amerika'ya, Afrika'ya ve Uzak Asya'ya uzanmışlardır. Bu da onları gerçek anlamda, güneşin batmadığı imparatorluk yapmıştır.

İspanyollar ve Portakizliler coğrafi keşifler devrinde dünya kolonilerinin hakimiydiler. Ancak zamanla meydana gelen savaşlar ve siyasi atmosfer bu hakimiyeti değiştirdi. İspanya gerçekten güneş batmayan bir imparatorlukken bu vasfını yitirdi.

Britanya İmparatorluğu'nun Büyümesi

17. ve 18. asırlarda Hollanda, Fransa ve İngiltere dünya haritasından toprak kapma ve kolonileştirme faaliyetlerine başladılar. İspanya ve Portekizin elinden bu hakimiyeti almaya başladılar. Gerçekleşen birçok savaşın ardından Birleşik Krallık 18. yüzyılın en büyük kolonyal gücü haline geldi.

1776 yılında Birleşik Krallık, Amerika'da 13 tane koloniyi kaybetti. Bu koloniler bağımsız olup Amerika Birleşik Devletlerini kuracaktı. Ancak buna rağmen İngiltere'nin dünya hakimiyeti sürüyordu. Sonraki iki asırda da İngiltere dünya kolonilerinin hakimi olacaktı. Aşağıdaki harita Amerika'yı yitirdikten sonra Britanya'nın bir dönemki dünya hakimiyetini göstermektedir.

1922 yılında Britanya dünya nüfusunun beşte birini elinde bulunduruyordu.

Britinya İmparatorluğunun Zayıflaması

20. yüzyılda İngilizler ele geçirdikleri toprakları kaybetmeye başladılar. Bu yüzyılda aşağıdaki ülkeler, aşağıdaki tarihlerde imparatorluktan kopacaktır.

Avustralya 1901
Güney Afrika 1910
Mısır 1922
Hindistan 1947
Nijerya 1960

Yukarıda Britanya'dan kopan 5 ülke verilmiştir. 1956 yılında çıkan Süveyş Kanalı Krizi sonucunda İngiltere uluslararası alanda artık Amerikan desteğini göremeyecekti. 1997 yılında daha önce yapılan antlaşma gereği Hong Kong Birleşik Krallık'tan Çin'e geçti. Bu da Britanya İmparatorluğunun çökmesi anlamına geliyordu.

Bugünkü Britanya İmparatorluğu

Daha önce Britanya'ya bağlı olan birçok ülke artık Commonwealth Ülkeleri adıyla kurulan birliğin içindeler. Bu ülkeler İngiltere kraliyetinin monarşisini simgesel olarak kabul etmekte ve İngilizce konuşmaktadırlar. Türkçesi İngiliz Milletler Topluluğu olan bu kuruluşun irili ufaklı birçok üye ülkesi vardır.

Bugün hala Britanya'ya bağlı denizaşırı küçük ada ülkeleri bulunmaktadır. Buna rağmen İngilterenin doğrudan kontrol ettiği geniş alanlar bulunmamaktadır. Britanya İmparatorluğu sembolik olarak güneşin batmadığı impartorluk olarak anılsa da eski günlerindeki kontrol gücüne sahip değildir.

Etiketler:

coğrafya

tarih

Yorumlar

Yorum Yap