2016 Nobel Kimya Ödülü: Moleküler Makineler

19.10.2016 - 19:14

Nobel kimya ödülü her yıl üç kişiye veriliyor. 2015 yılında Aziz Sancar'ın da kazandığı bu ödülü, 2016 yılında Fransız Jean Pierre Sauvage, İskoçyalı James Fraser Stoddart ve Hollandalı Bernard Feringa kazandı. Ödülü kazandıran çalışma ise kontol edilebilir moleküler makinenin tasarımı ve oluşturulmasıydı.

Makineleri küçültmek en başından beri istenilen bir şeydi. Kimyada moleküler makine kavramı ise oldukça ufuk açıcı bir çalışma. Ödülü alan bilim adamlarının tasarladıkları makine, saç telinden bile çok daha ince. O kadar ki, bir saç telinin binde biri ölçüsünde.

Nobel komitesi konuyla ilgili detaylı bir açıklama yayımladı. Açıklamada "kimya ödülünün bu yılki sahipleri, inanılmaz derecede küçük makineler yaptılar ve kimya alanında yeni bir boyut açtılar" ifadesi yer aldı.

Stoddart'ın ekibi 1994 yılından beri bu konu üzerinde çalışıyordu. Birçok deneme ile birçok makine tasarladılar. Bu makinelerden biri mikro asansör makinesiydi. Bu makine 0,7 nanometre kadar kendisini yukarı çıkarmayı başarabiliyor.

Ayrıca çalışmada moleküler bilgisayar çipi de üretildi. Bugün geldiğimiz noktada bilgisayar çipleri oldukça küçük görünüyor. Ancak bir moleküler çip ile kıyas dahi edilemezler. Çok küçük bir çip, moleküler bir çipin belki de 10 binlerce katı büyüklüğünde.

Bunun yanında insan biyolojisi örnek alınarak kasılabilen moleküler kas tasarımı da gerçekleştirildi. 1990'lı yıllardan bu yana birçok denemeye sahne olan bu tür çalışmalar moleküler mühendisliğin zirvesi olarak görülüyor.moleküler makine

Çalışmanın esası insan hücresi içerisinde makineler ile iş yapılmasını amaçlıyor. Örneğin belirli bir hücreye ilaç aktarımı yapılması, ya da belirli bir hücreden herhangi bir maddenin kaldırılması bu çalışmanın ilerlemesiyle mümkün olabilecek. Bunun için çalışmanın çok daha ileri gitmesi gerekiyor.

Çalışmanın başladığı tarihten bu yana, bilim adamları kendilerine yeni hedefler belirlediler. Başarılan her hedefte bir sonraki planlanmaya başladı. Moleküler makine fikrinin başarılı olması ne kadar sürer bilinmez ancak, özellikle sağlık alanında kullanılmaya başlanması için en azından 25 - 30 seneye ihtiyaç duyulduğu düşünülüyor.

Sağlık ve biyoloji dışında teknolojik cihazlarda da bu tarz makinelerin kullanılabileceği tahmin ediliyor. Bu tahmin ve iddiaların birçoğu kişisel öngörüye dayanıyor. Konuyla ilgili bilgi sahibi olmak için, Nobel organizasyonunun tanıtımına bakmak faydalı olabilir.


Etiketler:
  • bilim    
  • Yorumlar
    Yorum Yap