İyon Nedir?
Bu yazıda iyon nedir sorusuna cevap arayacağız. Kimya dersini alan herkes iyi kötü iyon kelimesini duymuştur. Özellikle atom konusunda bu kelimeye sıkça rastlarız. Ama pek azımız iyon nedir bilir. İyonun tanımını belki basit olarak bilsek bile iyon hakkında geniş bilgiye sahip değilizdir çoğu zaman. Bu yazıda iyonla ilgili kavramların anlaşılması için aşağıdaki soruların yanıtını arayacağız.
- İyon nedir?
- Anyon nedir?
- Katyon nedir?
Bu üç soruyu yanıtladığımız zaman iyon nedir kısaca açıklamış oluyoruz.
İyon Nedir Ne İşe Yarar?
İyonun tanımı: Elektron almış ya da vermiş, nötr olmayan atom veya atom guruplarına iyon denir.
Atomlar kararsız yapılarından kurtulmak için fazla elektronlarını verme ya da eksik elektronlarını alma eğilimindedirler. Bu şekilde atomlar nötr yapıdan çıkıp iyon yapısına geçmiş olurlar.
Nötr bir atomda proton sayısı elektron sayısına eşittir. Dolayısıyla bu hesap ile nötr bir bileşik (atom gurubu) de toplam proton ve elektron sayısı açısından eşitlik içerisindedir. Bu eşitliğin bozulması proton verilip alınamayacağına göre ancak elektronların hareketiyle bozulur.
Normal bir oksijen atomu düşünün. Bu atomda 8 proton vardır. O ile gösterilen bu atom nötr halde 8 tane de elektron içermek durumundadır. Ancak O-2 dediğimiz zaman işte burada 2 elektron almış olur. Bunun soncunda elektron sayısı proton sayısına artık eşit değildir. Atomumuz da artık nötr atom değildir bir iyondur.
Anyon Nedir?
İyon nedir sorusundan hemen sonra anyon nedir sorusunu da sormalıyız. Anyon iyon türlerinden biridir. Bir iyon ya anyondur ya da katyondur. İyon oluşurken ya elektron alır ya da verir. Bunu zaten belirtmiştik. İşte iyon elektron alarak oluşuyorsa buna biz anyon deriz. Elektron alma demek negatif yükle yüklenmek demektir.
Burada öğrencilerin karıştırdığı bir durum ortaya çıkıyor. Negatif yükle yüklenmiş bir iyonun üzerindeki eksi işaretini görünce atomun - işaretinden dolayı elektron kaybettiğini düşünüyorlar. Bu yanlıştır. Elektron almış iyonlar yani anyonlar negatif işaretlidirler.
Anyonlarda elektron sayısı proton sayısından fazladır. Eğer iyon - yüklü ise bunun anyon olduğunu yani elektron aldığını anlamalıyız.
Katyon Nedir?
İyon nedir sorusunun diğer bir alt başlığı katyon nedir sorusu olur. Anyonlar dışında kalan iyonlar katyonlardır. Katyonlar da anyonların tam tersi olarak elektron vermişlerdir. Elektron vererek + yükle yüklenmiş iyonlara biz katyon deriz. Katyonların + yükle yüklenmesi demek elektronların arttığı değil azaldığı demektir. Çünkü bir atomda ya da molekülde protonlar + yüklü elektronlar ise - yüklüdürler. Atom ya da molekülün üzerinde + işaretini görmeniz bunun pozitif yüklü olduğunu gösterir. Pozitif yüklü iyon nedir peki? Pozitif yüklü iyon proton sayısı elektron sayısından fazla olan iyondur. Bu da elektron vererek mümkün olur.
Kafa karışıklığını önlemek için olayı şöyle formüle edeceğiz. Siz de karıştırdığınız zaman bu şekilde hatırlayabilirsiniz. Proton sayısı elektron sayısı ile yükün toplamına eşittir. Bunu uyguladığınız zaman elektron verip alma meselelerinde de kafa karışıklığı yaşamazsınız.
Yukarıdaki resim iyon nedir sorusu başlığı altında anyon ve katyonu göstermiştir. Bilgilerin birbirine karışmaması çok önemlidir. Bu nedenle yukarıdaki öğrendiklerimizi maddeler halinde özetleyelim.
- Yüklü atom ya da moleküller iyonlardır.
- Anyonlar negatif (-) yüklüdürler.
- Anyonların üzerinde -işareti bulunur.
- Anyon elektron almıştır.
- Anyonun elektron sayısı proton sayısından fazladır.
- Katyonlar pozitif (+) yüklüdürler.
- Katyonların üzerinde + işareti bulunur.
- Katyon elektron vermiştir.
- Katyonda proton sayısı elektron sayısından fazladır.
- Proton = elektron + yük şeklinde eşitlik vardır.
- Yük = 0 ise proton = elektron olur. Bu da nötr atom demektir.
Yukarıdaki özet bilgileri aldığınız zaman iyon nedir sorusuna temel düzeyde, kısaca ama net cevap verdiniz demektir. İyon kavramını bilmek kimya konularından birçoğu için temel düzeyde önemlidir.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı