Halil İnalcık ve Tarih

26.07.2016 - 08:19

halil inalcık

Halil İnalcık Türk tarihi konusundaki en yetkin insandır. Özellikle Osmanlı Tarihi konusunda aklan gelen ilk insan Halil İnalcık'tır. 25 Temmuz 2016 tarihinde vefat eden bu değerli bilim insanı 1916 doğumluydu. Yani tarihçi olmasının yanı sıra kendisi de 100 yıllık yaşantısıyla bir tarihin tanığı olmuştur. Öğrencisi İlber Ortaylı onu Türkiye tarihi içerisindeki en büyük bilim adamı olarak nitelemektedir. Halil hoca gerçekten de 100 yaşında bile tarih konusunda çalışmalara devam ederek bu sıfatı hak ettiği göstermiştir.

Halil İnalcık ve tarih öyle ki birbiriyle bütünleşmiş iki varlık gibidir. Tarih konusunda genç yaşta çalışmaya başlaması sonucu sayısız eser vermiş ve Osmanlı tarihini aydınlatmıştır. Halil İnalcık'ı bilmek tarih meraklısı olan herkes için bir borçtur. Bu nedenle kendisinin biyografisini özetlemeye çalışalım.

Halil İnalcık aslen Kırım Tatarıdır. Balıkesir öğretmen okulundan mezun olmuştur. 1936 yılında Ankara'da tarih bölümüne girmiştir. 1942 yılında Tanzimat ve Bulgar meselesi adlı doktora tezini ortaya koymuştur. 1972 yılına kadar Osmanlı tarihi, Avrupa tarihi gibi alanlarda dersler vermiştir. Amerika Birleşik Devletleri her büyük bilim adamına olduğu gibi ona da kapılarını açmıştır. Chicago Üniversitesi onu Osmanlı tarihi profesörü unvanıyla davet etmiştir. Bu tarihten sonra Halil İnalcık tarih çalışmalarına burada devam edecektir.

Osmanlı tarihi ile ilgili verdiği çok kıymetli eserler sonucu kendisine tarihçilerin kutbu denmiştir. 2005 yılında söyleşi şeklinde çıkan biyografi kitabının adı Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık olarak belirlendi.

Hayatının sonuna kadar Türkçe ve İngilizce birçok eser yayımladı. Devlet-i Aliyye adlı Osmanlı tarihi eseri bugün Osmanlı tarihini öğrenmek isteyen herkese tavsiye edilen bir kitaptır.

Tarihçilerin kutbu Halil İnalcık dünya çapında bilim kuruluşlarından birçok ödül almıştır. Bununla birlikte Türkiye'nin birçok sayılı üniversitesi kendisine fahri doktora vermiştir.

Halil İnalcık ilkokulda okurken Atatürk okuduğu ilkokulu ziyarete gelmiştir. Atatürk en önde oturan Halil hocanın karşısına geçip ona harita üzerinden çeşitli sorular sormuştur. Parmağını Medine'nin üzerine götüretek bu nedir diye sormuştur. Sonrasında Kızıl Deniz'i işaret ederek soru tekrar soru sormuştur. Atatürk'ün küçük bir çocuk olarak sorular sorduğu o hoca gün gelecek büyük bir bilim adamı olacaktır. Hatta Atatürk'ün siyasete kattığı Fuat Köprülü gelip Halil İnalcık'ın derlerinde konuk dinleyici olacaktır.

100 yıllık çınar, büyük tarih adamı Halil İnalcık'ı artık kaybettik. Tarihçiliğimizin gelişmesi için onun eserlerine sarılmalı ve tarih araştırmalarını canlı tutmalıyız. Tarih konusunda pek de iyi olmayan ülkemizin bu konuda daha iyiye gitmesi şarttır. Çünkü tarih yapmış bir toplumun tarihi yazamaması çok talihsiz bir durum olacaktır.

Halil İnalcık iyi düzeyde Osmanlı Türkçesi bilmekteydi. Elbette Osmanlı topraklarında doğan bir alimin bunu iyi bilmesi normal görülür. Ancak İngilizce, Fransızca ve Almanca gibi batı dillerini de iyi biliyordu. Tarih yapmak için doğu batı demeden en az birkaç dil bilmek gerekli olduğu sürekli vurgulanmıştır. Halil İnalcık da bunun için kanıt olarak gösterilebilir.


Etiketler:
  • tarih    
  • biyografi    
  • Yorumlar
    Yorum Yap