Nükleotit Nedir?
Biyoloji dersinde nükleotit kavramını hepimiz duymuşuzdur. Peki, nükleotit nedir diye merak ediyor muyuz? Ya da nükleotit nedir sorusuna cevap verebilir miyiz? Yaşamın temeli olan hücreyi anlamak için DNA’yı anlamak gerekiyor. DNA’yı anlamak için de nükleotit kavramını bilmemiz gerekir.
Nükleotit nedir sorusuna nükleotiti tanımlayarak başlayalım. Nükleotit bir nükleik baz, beş karbonlu şeker ve en az bir tane fosfat grubundan oluşan organik moleküldür. Nükleotitler nükleik asitlerin yapı taşlarıdır. Ancak bunun dışında da çeşitli yerlerde kullanılabilirler.
Bir nükleotite ismi veren taşıdığı bazdır. Bu bazlar pürin ve pirimidin olarak ikiye ayrılır. Pürünler adenin ve timin; pirimidinler ise guain, sitozin, ve urasil denen bazlardır.
Nükleotitlerin Yapısı
Nükleotitler nükleik asitleri oluştururken üst üste gelerek zincir gibi bir yapıyı meydana gelirler. Nükleik asit dediğimiz şey ise DNA ve RNA dediğimiz yapılardır. Bu yapılar nükleotitlerin çok sayıda birleşmesiyle meydana gelir. DNA karşılıklı anahtar kilit ilişkisi içinde birbirine bağlanmış çift zincirli bir yapıdayken RNA tek zincirlidir.
Nükleotitin ne olduğunu anlamak için şöyle bir örnek verebiliriz. Bir fermuar düşünün. Bu fermuarı açıkken düşündüğümüzde her bir tarafı ayrı ayrı RNA gibi düşünebiliriz. Fermuar kapandığı zaman iki zincir birbirine kilitli şekilde bağlanır. Bu da DNA dediğimiz yapıyı ortaya çıkarır. Fermuarın oluşmasını sağlayan dişliler ise nükleotit dediğimiz yapılardır.
Nükleotitler DNA içerisinde birbirlerine bağlandıklarında bazlar ile birbirlerine bağlanırlar. Her pürin bazının karşısına bir pirimidin bazı gelir. Bunlar anahtar kilit ilişkisi kuracak şekilde içe doğru ve dışa doğru şekillenmişlerdir. Bu bazlar birbirine bağlanırken zayıf hidrojen bağı kurulur. Bu şekilde bağlı olan nükleik asitler vücudumuzun her hücresinde ve diğer canlıların hücresinde de çok sayıda bulunur. Canlılığın ve yaşamın temel yapıtaşı olarak nükteotitleri düşünmekte bir sakınca olmayacaktır.
Nükleotit nedir sorusuna bu şekilde yanıt vermiş olduk. Tabi ki, konuyla ilgili bilgiler iç içe girmiş durumdadır. Nükleik asitleri, hücrenin protein sentezi mekanizmasını da birlikte öğrenirsek bu konu daha iyi oturur. Nükleotitin 3 parçalı bir yapı olduğuna yukarıda değindik. Şimdi bu yapıya da bakalım.
Nükleotit Bağları
Nükleotitlerde fosfat grubu ile şeker arasında ester bağı, şeker ile baz arasında ise glikozit bağı bulunur. Eğer bu DNA nükleotiti ise 5 karbonlu şeker deoksiriboz şekeri olur. Eğer RNA nükleotiti ise de bu şeker riboz şekeri olur. Ayrıca DNA organik bazları adenin, timin, guainin, sitozin iken RNA organik bazları ise adenin, urasil, guanin ve sitozin olur.
DNA nükleotitleri birbirine bağlanırken bazlardan bağlanır demiştik. Burada adenin karşısına timin, guanin karşısına da sitozin gelir. Eğer DNA’dan RNA sentezleniyorsa o zaman adenin karşısında urasil gelecek şekilde RNA zinciri tamamlanır.
Nükleotitin ne olduğunu ve yapısını genel manada anlarsak, protein sentezi, hücrenin yönetilmesi, yönetici moleküller gibi biyoloji kavramlarını daha iyi anlarız.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı