Bilgi Felsefesinin Temel Problemleri

18.04.2016 - 10:46

Bilgi felsefesi felsefenin en temel alanlarından birisidir. Tarih boyunca felsefeciler bilginin kaynağını ve doğru olup olmadığını merak etmişlerdir. Bilgi felsefesinin temel problemleri de bilginin kaynağı ve doğruluğu ile alakalıdır.

Tarih boyunca insanların farklı konularla ilgili farklı kanaatleri olmuştur. Örneğin üzerinde yaşadığımız yeryüzünün nasıl bir yer olduğu ile ilgili çeşitli fikirler ortaya atılmıştır.

bilgi felsefesinin temel problemleri

Filozoflar diğer insanlara göre daha aydın insanlar oldukları için bu kanaatlerin kaynağını ve doğruluğu irdelemişlerdir. Bu da bilgi felsefesinin temel bazı problemleri olmasına yol açmıştır.

Bilgi felsefesinin temel problemleri gerçek bilginin kaynağı ve bilginin değeri ile ilgilidir. Bu iki konu bilgi felsefesi açısından her zaman problem olmuştur. Zaten felsefede cevaplardan çok problemler önemlidir.

Bilginin Kaynağı Problemi

Bilgi felsefesinin bilginin kaynağı ile ilgi temel problemleri vardır. Bu problemler doğru bilgiye ulaşmanın kaynağını irdeler. Çünkü bizim bilgi alma yöntemlerimiz birbirinden çok farklıdır. Bunların hangisinin doğru olduğunu ise bilmek güçtür. Bilginin kaynağı açısından bilgi felsefesinde sorular temel sorular ise şunlardır:

  • Bilginin öğrenilmesinde zihin mi yoksa zihin dışı varlıklar mı daha büyük rol oynar?
  • Akıl ya da zihin kendiliğinden başka bir kaynağa dayanmadan bilgi edinme olanağına sahip midir?
  • Duyu ve algıların bilgi kaynağı olabilme açısından gücü nedir?

Bu problemler bilgi felsefesinin bilginin kaynağı açısından temel problemleridir. Bu sorulara cevap aranmaya sürekli devam edilecektir. Bilgi felsefesinin bilginin değeri ile ilgili problemleri ise daha geniştir. Bilginin değeri derken bilginin ölçülmesi de söz konusudur. Burada doğru bilgi, gerçek bilgi gibi kavramlar da önümüze çıkar. Bilgi felsefesi bilginin değeri ile ilgili şu temel soruları sorar:

  • Doğru bilgi nedir?
  • Doğru bilginin kıstası nedir?
  • Akıl temelli bilgi doğru mudur?
  • Tecrübe ile ortaya çıkan bilgi doğru mudur?
  • Bilginin doğruluğunda fayda bir ölçüt müdür?
  • Sezgilerle elde edilen bilgi doğru mudur?
  • Doğru bilgiye ulaşmanın bir yolu var mıdır?

Bu sorularda doğru bilgi kavramı irdelenmektedir. Doğru bilginin olup olmadığı ise bilginin imkânı gibi temel bir problemi karşımıza çıkarmaktadır. Çünkü bazı filozoflar doğru bilginin olamayacağı ya da doğru bilginin asla bilinemeyeceğini savunmaktadırlar.

Bilgi Türleri

Bilgi felsefesi açısından öncelikli olarak bilgi türlerini ve bilgilerin ortaya çıkışını irdelemek gereklidir. Bunlar bilinmeden sorular sorulara cevap aramak da yetersiz olur. Elbette ki soru sormanın ehemmiyeti büyüktür. Ancak soru sorabilmek de cevap vermek kadar donanım gerektiren bir süreçtir. Felsefesi açısından bilgi türleri çeşitlidir. Bu bilgi türlerini şöyle listeleyebiliriz:

  • Gündelik bilgi
  • Dini bilgi
  • Sanat bilgisi
  • Teknik bilgi
  • Bilimsel bilgi
  • Felsefi bilgi

Gerçekten de bildiğimizi zannettiğimiz herhangi bir bilginin mutlaka bunlar içerisinde bir yeri vardır. Tecrübe ile öğrendiklerimizin hepsi gündelik bilgi içerisine girer. Aynı şekilde görmeyip de inandığımız ve dogmatik bir bağlılık taşıdığımız her bilgi de dini bilgi kategorisindedir.

Bütün bu bilgi türlerini ve bilgi felsefesinin temel problemlerini iyi anlayabilmek için bilgi felsefesi konusuna iyi çalışmak gerekir.


Etiketler:
  • felsefe    
  • bilgi    
  • Yorumlar
    Yorum Yap