Bilimsel Felsefe
Felsefe ve bilim kavramları sürekli birbirleriyle kıyaslanan kavramlardır. Bilim ve felsefe farkını felsefeye giriş dersinde anlattık. Burada felsefe nedir sorusuna genişçe cevap aradık. Bilimsel felsefe kavramı aslında tuhaf bir kavramdır. Felsefe düşüncenin dinamiğidir. İkisinin kesiştiği nokta hakikati arama noktasıdır. Bilimsel felsefeyi incelediğimizde aslında karşımıza beklemediğimiz bir şey çıkmıyor. Olayın özü itibariyle felsefi düşüncenin bilimsel yöntemlerle test etmesini temel alıyor. Mantıksal pozitivizm ile de yakından ilgili olan bilimsel felsefe bilimle ulaşılamayacak bilgiler üzerinde ise durmuyor. Bilimsel felsefenin dayanağı bilimle öğrenilebilecek şeyleri incelemektir. Bilimsel felsefe aynı zamanda deneysel felsefe ile de doğrudan ilişkilidir. Ampirik olarak elde edilen veya derin araştırmalara dayanılarak ortaya konan salt bilginin felsefi problemlerin çözümünde kullanılmasını esas alıyor.
Bilimsel felsefenin tarihi felsefe kadar eski neredeyse. Çünkü felsefe ilk çıktığı andan itibaren bilimle ilişki içerisindeydi. O zamanki bilim algısı şimdiki gibi değildi belki ama temel sorular o zaman da sorulmuştu. Bilim zaten doğayla ilgili sorulara yanıt aramadır. Felsefe ise sadece doğayı değil, doğa ötesi varlıkları da inceler. Bilimsel felsefe ise ikisinin bir arada olduğu bir alan gibidir. 20. Yüzyılın başlarında bilimsel felsefenin önemi zirveye çıkmıştır. Bu yıllarda bilimsel bilginin mutlak doğruya ulaştırılacağı fikri çok kuvvetliydi. 21. Yüzyıla yaklaştıkça yaygınlaşan post-modern akımlar bilimsel felsefeyi ciddiye almadı. Bilimsel felsefe tıpkı bilimsel sosyalizm gibi yıkılan bir düşünce oldu. 2000’li yıllara geldiğimizde ise bilimsel felsefe ile ilgili ciddi eleştiriler yayımlandı. Bunların birçoğu aslında bu kavramın kendisinden ziyade deneysel felsefe veya pozitivist felsefeyi hedef alıyordu.
Bilimsel felsefe kavramı yine de hiçbir zaman çok yaygın olmadı. Bilim felsefesi veya bilimin felsefesi diye bir felsefe dalı güçlü olarak bulunuyor. Ama belirttiğimiz gibi bilimsel felsefe ifadesinin tanımı net değil. Deney ve gözlem felsefeden çok bilimin alanı. Yani felsefi bir düşünce deneye dayanmak zorunda değil. Ancak felsefi düşünce yönteminin esaslarından biri de tutarlılıktır. Bilim ise tekrar eden deneylerle bir olgunun tutarlılığını test eder. İşte bu noktada bilim ile felsefe birbirine çok yaklaşır. Her bilimin belli bir düzeyden sonra felsefi boyut ihtiva ettiği de bir gerçek. Hakikatte felsefe tarihini incelediğimizde birçok bilim insanının felsefe alanında çok ciddi doktrinler ortaya koyduğunu görürüz. Bunun nedenlerinden biri bilimde ilerledikçe soruların felsefi bir boyut almasıdır. Örneğin fizikte ilerledikçe fizik ötesine olan merakınız artar. Hatta her başarılı fizikçinin aynı zamanda başarılı bir filozof olduğu teorisi de vardır. Aynı şey matematikçiler için de geçerlidir. Matematik akılda oluşturulan soyut bir kavram olduğu için felsefeyle daha da iç içedir. Aslında sadece matematikle hareket ederek felsefe yapılabilir.
Bilimsel felsefede esas olan felsefi düşüncede aydınlatıcı kavram olarak bilimi kullanmaktır. Sezgilerden, hislerden ve estetikten sıyrılarak deneye ve gözleme düşünceyi dayandırmaktır. Bilimsel felsefenin esası da budur.
Etiketler:
Son Eklenenler
- Tarımla İlgili Meslekler
- Matematiği İyi Olmayanlar Hangi Mesleği Seçmeli?
- Antropoloji Nedir?
- Dünyanın Kaç Türlü Hareketi Vardır?
- Toplumsal Düzeni Sağlayan Kurallar Nelerdir?
- Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir?
- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Fark
- 1 Asal Sayı Mıdır?
- Homeostasi nedir?
- 2 ile Bölünebilme Kuralı