Trafikle İlgili Kurum ve Kuruluşlar

Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu

Başbakan'ın başkanlığında adalet, içişleri, milli eğitim, sağlık, ulaştırma - deniz ve haberleşme, orman ve su işleri, çevre ve şehircilik, özel idare, köy işleri genel koordinasyon müdürlüğünün bağlı olduğu bakan ile jandarma genel komutanı, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı, Emniyet Genel Müdürü ve Karayolları Genel Müdürlüğünden oluşur. Gereği halinde diğer bakanlar da kurula çağrılabilir. Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu, Trafik Hizmetleri Başkanlığınca hazırlanarak, Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunca uygun görülen önerileri değerlendirerek karara bağlarve kararlarının yaşama geçirilmesi için gerekli koordinasyon önlemlerini belirler Kurul yılda bir defa olağan. Başbakanın gerek görmesi halinde de olağanüstü ola­rak gündemle toplanır. (6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 31. maddesi)

Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu

Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Emniyet Genel Müdürlüğü. Trafik Hizmetleri Başkanının başkanlığında, Karayolu Güvenliği Yüksek Kuruluna katılan kamu kurumlarının en az daire başkanı seviyesinde görevlileri, Jandarma Genel Komutanlığı. Türk Stan­dartları Enstitüsü Başkanlığı, Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi ite İçişleri Bakanlığınca uygun görülen trafikle ilgili üniversite, Türkiye Mimar ve Mühen­dis Odaları Birliği, Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Demeği ve Trafik Kazaları Yardım Vakfının birer temsilcisi ve Başkent Büyükşehir Belediye Başkanından oluşur. İhtiyaç duyulan konularda bilgilerine başvurmak üzere diğer kurum ve kuruluşlardan temsilci çağrılabilir. Kurul üç ayda bir toplanmakla birlikte, zorunlu hallerde başkan tarafından toplantıya çağrılabilir. (6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 31. maddesi)

Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu; Trafik Hizmetleri Başkanlığınca Trafik Hizmetleri­nin çağdaş ve güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıyla önerilen veya katılacak temsilci­lere önerilecek önlemlerin uygulanabilirliğini tartışarak karara bağlar.

• Trafikte ilgili kuruluşlar arasında koordinasyon sağlanmasına ilişkin önerilerde bulunmak,

• Trafik kazalarının azaltılmasına ilişkin önerilerde bulunmak,

• Uygulamada görülen aksaklıkları tespit etmek,

• Kendi görev alanına giren konularla ilgili yasal düzenlemeden kaynaklanan eksik­leri belirlemek, bu eksikliklerin giderilmesinde önerilerde bulunmak,

• Karayolu güveliğinin geliştirilmesi İçin planlar hazırlamak,

• Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye işletmesinin verdiği hizmetler için uygulayacağı tarifeler hakkında görüş bildirmek,

• Fahri trafik müfettişi adaylarını Karayolu Güveliği Yüksek Kuruluna önermek bu kurulun görevlendir.

Emniyet Genel Müdürlüğü

• Araçlarda bulundurulması gerekli belgeleri ve gereçler ile sürücülerin kurallara uyup uymadığını denetlemek,

• Duran ve akan trafiği düzenleyip ve yönetmek,

• El koyduğu trafik kazalarında kaza tespit tutanağı düzenlemek,

• Trafik suçu işleyenler hakkında tutanak düzenleyip, gerekli işlemleri yapıp, takip etmek.

• Trafik kazalarında yaralananların bakımlarını sağlamak için tedbir alıp ve yakın­larına haber vermek,

• Sürücü belgelerini düzenleyip vermek,

• Araçların tescil işlerini yapıp, trafik ve tescil belgeleri ile plakalarını vermek,

• Ülke çapında sürücülerin sicillerini tutmak,

• İstatistikti bilgileri toplayıp, değerlendirmek,

• Trafik kazalarının oluş nedenleri ile ilgili bilgileri toplayıp, değerlendirip, gerekli önlemlerin alınması için ilgili kuruluşlara teklifte bulunmak,

• Hasar tazminatı ödemelerini hızlandırmak amacıyla sigorta şirketlerince istene­cek gerekli bilgi ve belgeleri vermektir.

Tescili yapılarak, trafik belgesi verilen araçlara, TSK‘nin ihtiyacına elverişli olanlara sefer görev emri verilir, araç sahiplerine tebliğ edilmek üzere mülki makamlara gönde­rilir. Mülki makamlarda sefer görev emrini araç sahiplerine tebliğ edilmek üzere trafik tescil şube veya bürolarına gönderir.

Trafik zabıtası: Asli görevi trafik hizmetlerini yürütmektir.

Genel zabıta: Trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde polis, polisin ve trafik teşkilatının görev alanı dışında kalan yerlerde; Jandarmada trafik eğitimi almış subay veya astsubaylar, yönetmenlikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak vali onayı ile trafiği düzenlemeye ve trafik suçlarına el koymaya görevli ve yetkilidirler.

Karayolları Genel Müdürlüğü

• Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında düzenleme ve işaretleri yaparak gerekli, önlemleri almak,

• Karayollarındaki işaretleme standartlarını tespit ve kontrol etmek,

• Karayolu güvenliğini ilgilendiren konulardaki projeleri inceleyip onaylamak,

• Karayollarındaki hız sınırlarını belirleyip, işaretlemek,

• Trafik kazalarının oluş nedenlerine göre veriler hazırlayıp, gerekli teknik bilgileri ve kaza analiz sonuçlarına göre gerekli önlemleri almak veya aldırmak,

• Yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarında trafik güvenliğini ilgilendiren kavşak, durak yeri, aydınlatma, yol dışı park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptır­mak veya diğer kuruluşlarca hazırlanan projeleri tetkik edip uygun olanları tasdik etmek,

• Karayolu yapılarına hasar verenler ile yapım ve bakım sırasında görevlilerin ikaz ve işaretlerine uymayanlar hakkında suç ve ceza tutanağı düzenlemek gibi görevleri üstlenmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı

• Motorlu araç sürücülerinin yetiştirilmesi için sürücü kursları açmak, özel sürücü kursu açılmasına izin vermek ve bu sürücü kurslarını denetlemek,

• Resmi ve özel kurslarda eğitilenlerin sınavlarını yapmak, sınavlarda başarılı olan­ların sertifikalarını vermek,

• Okul öncesi, okul içi ve okul dışı trafik eğitimini düzenlemek, trafik genel eğitim planları hazırlamak ve ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak uygulamak,

• İlköğretim ve orta öğretim okullarının, ders programlarına eğitim amacıyla zorunlu ve uygulamalı trafik ve ilkyardım dersleri koymak,

• Çocuk trafik eğitim parklarının yapılma, açılma, eğitim, denetim ve çalışma esas­larını belirlemekle görevli ve yükümlüdür.

Sağlık Bakanlığı                                                           

• Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini planlamak ve uygulamak,

• Trafik kazalarında yaralananları en kısa zamanda sağlık hizmetlerinden istifadele­rini temin etmek üzere, İçişleri Bakanlığının ve Karayolları Genel Müdürlüğü’nün uygun görüşü de alınarak karayolları üzerinde ilkyardım istasyonları kurmak, bu istasyonlara gerekli personeli, araç ve gereci sağlamak,

• Her ilde trafik kazaları için eğitilmiş sağlık personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardım ambulansı bulundurmak,

• Bu kanunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmaktır.

Trafik kazaları sebebi ile üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları tedavinin gerektirdiği tüm sağlık hiz­metleri bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın, kurum tarafından sağlık uygulama tebliğinde yer alan hükümler doğrultusunda karşılanır.

İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği - İl Özel İdare Köy İşleri Genel Koordinasyon Müdürlüğü

Köy yollarında;

• Trafik düzeni ve güvenliği açısından gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yapıp, gerekli tedbirleri almak ve aldırmak,

• Yol güvenliği ile ilgili; kavşak, durak yeri, yol dışı park yeri, aydınlatma ve benzeri tesislerin projelerini incelemek ve gerekenleri onaylamak,

• Yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarındaki tesisler için bağlantıyı sağla­yarak, geçiş yolları yönünden izin vermek,

• Kaza analiz sonuçlarına göre, karayolu yapısı ve işaretlemeye dayalı kaza neden­lerini göz önünde bulundurmak ve gerekli tedbirleri almak,

• Kanun yönetmeliklerle çıkarılan köy yolları için verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak ile görevli ve yükümlüdür.

Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenler, orman yolları için de geçerlidir.

Ulaştırma - Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Ulaştırma Bakanlığının ilgili birimleri bu kanun ve diğer mevzuatla verilen hizmetleri yapmak. Bu kanun açısından karayolu taşımasına ilişkin gerekli koordinasyonu sağla­mak.

Tescile bağlı araçların muayenelerini yapmak veya yaptırmak, muayene istas­yonlarını denetlemek, 35. madde hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında tutanak düzenleyerek idari para cezası vermek, bu maddede belirtilen idari tedbirleri almak, araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak veya yaptırmak ve denetlemek Karayol­ları Gen. Md. Ulaştırma Bakanlığı bünyesine alınmıştır.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı

Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenler, orman yolları içinde geçerlidir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Trafikte seyreden taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazlarının neden olduğu hava kirliliğinden ve etkilerinden, canlıları ve çevreyi korumak amacıyla kirleticilerin azaltıl­masını sağlamak ve ölçümler yaparak kontrol etmek.

Belediye Trafik Birimleri

• Sorumlu olduğu yolun yapısını, trafik düzenini güvenlimi sağlayacak durumda bulundurmak,

• Yol ve kavşak düzenlemeleri İle gerekil İşaretlemeleri yapmak,

• Açık ve kapalı park yerleri, alt ve üst geçitleri yapmak, yaptırmak, işletmek veya işletmesine izin vermek,

• Taşıt yollarında trafiği tehlikeye düşüren engelleri, gece veya gündüze göre kolayca görülebilecek şekilde işaretlemek ve ortadan kaldırmak,

• Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda gerekli tedbirleri almak aldırmak ve denetlemek,

• Çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapmak ve yapılmasını sağlamak ile görevli ve yükümlüdür.

İl ve İlçe Trafik Komisyonları

İl sınırları içinde, mahalli ihtiyaç ve şartlara göre; trafik düzenini ve güvenliği bakımından yönetmelikle gösterilen konular ve esaslar çerçevesinde, illerde vali veya yardımcısının başkanlığında, Belediye, Emniyet, Jandarma, Milli Eğitim, Karayolları ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonuna bağlı ilgili odanın temsilcileri; vali­likçe uygun görülen trafikle ilgili Üniversite, oda, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluşların birer temsilcisinden oluşan il trafik komisyonu, ilçelerde kaymakamın baş­kanlığında, aynı kuruluşların yöneticileri temsilcilerinin katıldığı İlçe Trafik Komisyonu kurulur.

Görevleri;

• İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzenini ve güvenliğini sağ­lamak amacıyla gerekli tedbirleri almak,

• Trafiğin düzenli bir şekilde akımını sağlamak bakımından alt yapı hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle ilgili sorunları çözümlemek, bütün ülkeyi ilgilendiren Trafik Güvenliği Yüksek Kurulunun müdahalesini gerektiren hususları içişlerine iletmek,

• Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, trafik düzeni­ni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışama şekil ve şartları, çalıştırabileceği yerler ile güzergâhlarını tespit edip ve sayılarını belirlemek,

• Gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara ait otopark olmaya müsait boş alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü kişilere işletilmesi için izin vermek.

Trafikle İlgili Genel Tanımlar

Trafik: Yayaların, araçların ve hayvanların yol üzerindeki hareketidir.

Karayolu: Trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.

Araç: Karayollarında kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.

Taşıt: Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere “motorlu taşıt” insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere “motorsuz taşıt” denir.

Ayrıca, bir kazanç kaydı olmaksızın kullanılanlara “hususi taşıt”, çeşitli şekillerde kazanç sağlamak amacıyla kullanılanlara “ticari taşıt”, Taşıt Kanunu kapsamına girenlere “resmi taşıt”, resmi olmakla birlikte ticarilik niteliği taşıyanlara da “resmi ticari taşıt” denir.

Sürücü: Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir.

Şoför: Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişidir.

Araç Sahibi: Araç için adına yetkili idarece tescil belgesi verilmiş veya sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişidir.

İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.

Yolcu: Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dışında araçta bulunan kişilerdir.

Hizmetli: Araçlarda, sürücü hariç, araç veya taşıma hizmetlerinde süreli veya süresiz çalışan kişiler ile iş makinelerinde sürücüden gayri kişilerdir.

Trafik İşaretleri: Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaret levhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer işaretlemeleri ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.

Geçiş Üstünlüğü: Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarıdır.

Geçiş Hakkı: Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre, yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır.

Durma: Kırmızı ışık, yetkililerin dur işareti, yol kapanması gibi her türlü trafik zorunlulukları nedeni ile aracın durdurulmasıdır.

Duraklama: Trafik zorunlulukları dışında araçların, insan indirmek ve bindirmek, eşya yüklemek, boşaltmak veya beklemek amacı ile kısa bir süre için durdurulmasıdır.

Parketme: Araçların, durma ve duraklaması gereken haller dışında bırakılmasıdır.

Trafik Kazası: Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve/veya zararla sonuçlanmış olan olaydır.

Mülk: Devlete, kamuya, gerçek ya da tüzel kişilere ait olan taşınmaz mallardır.

Yerleşim Yeri (Birimi): Kendisine ulaşan karayolları üzerinde sınırının başlangıcı ve bitimi bir işaret levhası ile belirlenmiş olan yerleşme, çalışma ve barınma amacı ile insanların yararlandıkları yapı ve tesislerin bir arada bulunduğu ve karayolu trafiğine etkileri tespit edilmiş ve idari taksimatla belirlenmiş olan il, ilçe, köy veya mezra gibi yerlerdir.

Yaya: Araçlarda bulunmayan, karayolunda hareketsiz veya hareket halinde bulunan insandır.

Trafikten Men: Trafik zabıtası veya yetkililerce Kanunda ve yönetmelikte belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasıdır.

Karayoluyla İlgili Tanımlar

Karayolu Yapısı: Karayolunun kendisi ile karayolunun üstünde, yanında, altında veya yukarısındaki; ada, ayırıcı, oto korkuluk, istinat duvarı, köprü, tünel, menfez ve benzeri yapılardır.

Karayolu Sınır Çizgisi: Kamulaştırma yoluyla veya kanunlarla kamuya terk veya tahsis edilmiş karayolunda, mülkle olan sınır çizgisi, diğer karayollarında, yarmada, şevden sonra hendek varsa hendek dış kenarı, hendek yoksa şev üstü kenarı, dolguda şev etek çizgisi, yaya yolu ayrılmış karayolunda ise, yaya yolunun mülkle birleştiği çizgidir.

İki Yönlü Karayolu: Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.

Tek Yönlü Karayolu: Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.

Bölünmüş Karayolu: Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan ayrılması ile meydana gelen karayoludur.

Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol): Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoludur.

Ekspres Yol: Sınırlı erişme kontrollü ve önemli kesişme noktalarının köprülü kavşak olarak teşkil edildiği bölünmüş bir ana karayoludur.

Geçiş Yolu: Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmış olan yolun, karayoluna bağlanan ve karayolu sınır çizgisi içinde kalan kısmıdır.

Bağlantı Yolu: Bir kavşak yakınında karayolu taşıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı dışında kalan ve bir yönlü trafiğe ayrılmış olan karayolu kısmıdır.

Taşıt Yolu (Kaplama): Karayolunun genel olarak taşıt trafiğince kullanılan kısmıdır.

Bisiklet Yolu: Karayolunun, sadece bisikletlilerin kullanmalarına ayrılan kısmıdır.

Yaya Yolu (Yaya Kaldırımı): Karayolunun, taşıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzel kişilere ait mülkler arasında kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmış olan kısmıdır.

Banket: Yaya yolu ayrılmamış karayolunda, taşıt yolu kenarı ile şev başı veya hendek iç üst kenarı arasında kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği kısımdır.

Platform: Karayolunun, taşıt yolu (kaplama) ile yaya yolu kaldırım veya banketinden oluşan kısmıdır.

Anayol: Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiş hakkını vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmiş karayoludur.

Tali Yol: Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından, bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.

Tehlikeli Eğim: Araçların emniyetle seyrine devam için, vites küçültmeyi gerektiren uzunluk veya açıdaki yol eğimidir.

Kavşak: İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alandır.

Kavşak Ortak Alanı: Kavşaklarda kavşağı teşkil eden kollardan ayrı ayrı yaklaşıldığında, kavşaktaki geometrik veya fiziki değişikliğin başladığı çizgiler ile çevrelenmiş alandır.

Yaya Geçidi: Taşıt yolunda, yayaların güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere, trafik işaretleri ile belirlenmiş alandır.

Okul Geçidi: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle öğrencilerin geçmesi için taşıt yolundan ayrılmış ve bir trafik işareti ile belirlenmiş alandır.

Alt Geçit: Karayolunun diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.

Üst Geçit: Karayolunun diğer bir karayolu veya demiryolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır.

Demiryolu Geçidi (Hemzemin Geçit): Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir.

Ada: Yayaların geçme ve durmalarına, taşıtlardan inip binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama amacıyla yapılmış olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu tertibatla belirlenmiş bölüm ve alanlardır.

Ayırıcı: Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran bir taraftaki taşıtların diğer tarafa geçmesini engelleyen veya zorlaştıran karayolu yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.

Şerit: Taşıtların bir dizi halinde güvenli seyredebilmeleri için taşıt yolunun çizgilerle ayrılmış bölümüdür.

Park Yeri (Otopark): Araçların parketmesi için kullanılan açık veya kapalı alandır.

Karayolu Üzeri Park Yeri: Taşıt yolundaki veya buna bitişik alanlardaki park yeridir.

Karayolu Dışı Park Yeri: Karayolu sınır çizgisi dışında olan ve bir geçiş yolu veya servis yolu ile taşıt yoluna bağlanan park yeridir.

Durak: Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu veya hizmetlileri bindirmeleri, indirmeleri veya duraklamaları için yatay ve düşey işaretlerle belirlenmiş yerdir.

Garaj: Araçların, genellikle uzun süre durmaları için kullanılan, bakım veya servisinin de yapılabileceği kapalı veya açık olan yerlerdir.

Terminal: İnsan veya eşya taşımalarında, araçların indirme, bindirme, yükleme, aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme, şehir ulaşımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.

Bunlardan sadece, insan taşımalarında kullanılanlara “Yolcu Terminali”, eşya taşımalarında kullanılanlara “Eşya Terminali” denir.

Servis İstasyonu: Karayolunda seyreden araçların bakım, onarım, yağlama ve yıkama gibi işlerinin yapıldığı tesislerdir.

Akaryakıt İstasyonu: Araçların esas itibariyle akaryakıt, LPG, yağ ve basınçlı hava gibi ihtiyaçları ile ayrıca kişilerin ilk yardım ve zorunlu diğer ihtiyaçlarının sağlandığı yerdir.

Muayene İstasyonu: Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personel bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.

Araç Tartı İstasyonu: Araçların yüklü veya yüksüz olarak sabit veya taşınabilir cihazlarla tartıldığı yerdir.

İşaret Levhası: Sabit veya taşınabilir bir mesnet üzerine yerleştirilmiş ve üzerindeki sembol, renk ve yazı ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.

Işıklı ve Sesli İşaretler: Trafiği düzenlemede kullanılan ışıklı ve sesli, sabit veya taşınabilir, elle kumanda edilebilen veya otomatik çalışan, üzerinde çeşitli renk, sembol, yazı bulunan ve belirli yanma süresi olan, ışık veya sesli özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.

İşaretleme: Taşıt yolu ile bordür, ada, ayırıcı, oto korkuluk gibi karayolu elemanları üzerindeki çeşitli renkte çizgi, şekil, sembol, yazı ve yansıtıcı ve benzerleri ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan tertibattır.

Araçlarla İlgili Tanımlar

Otomobil: Yapısı itibariyle, sürücüsünden başka en çok 7 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.

Bunlardan taksimetre veya tarife ile yolcu taşıyanlara “taksi otomobil” adam başına ücretle yolcu taşıyanlara “dolmuş otomobil” denir.

Minibüs: Yapısı itibariyle sürücüsünden başka 8 ila 14 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.

Otobüs: Yapısı itibariyle sürücüsünden başka en az 15 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.Troleybüsler de bu sınıfa dahildir.

Kamyonet: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.500 kg.’ı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır.

Kamyon: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.500 kg.’dan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır.

Çekici: Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu taşıttır.

Arazi Taşıtı: Karayolunda yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu taşıtlardır.

Motosiklet: 2 veya 3 tekerlekli sepetli ya da sepetsiz türleri olan motorlu araçlardır. Bunlardan karoserisi yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan 3 tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir.

Motorlu Bisiklet: Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen, içten patlamalı motorla donatılmış ve imal hızı saatte 50 km.’den az olan bisiklettir.

Bisiklet: En çok 3 tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürmek suretiyle hareket eden ve yolcu taşımalarında kullanılmayan motorsuz taşıttır.

Lastik Tekerlekli Traktör: Belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım araçlarıdır.

İş Makineleri: Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçlardır.

Tramvay: Genellikle yerleşim birimleri içerisinde insan taşımasında kullanılan, karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü dışarıdan sağlayan taşıttır.

Özel Amaçlı Taşıt: Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye, cankurtaran, cenaze, naklen yayın ve kayıt (radyo, sinema, televizyon), kütüphane, araştırma araçları ile bozuk veya hasara uğramış taşıt ve araçları çekmek, taşımak veya kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır.

Okul Taşıtı: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin taşınmalarında kullanılan taşıttır.

Kamu Hizmeti Taşıtı: Kamu hizmeti için yük veya yolcu taşıması yapan bütün taşıtlardır.

Personel Servis Aracı: Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin personelini bir akit karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari araçlardır. Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzel kişilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu taşıma işi bu tanımın kapsamına girmez.

Umum Servis Aracı: Okul taşıtları ile personel servis araçlarının birlikte değerlendirilmesidir.

Kamp Taşıtı: Yük taşımasında kullanılmayan; iç tasarımı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış, hizmet edebileceği kadar yolcu taşıyabilen motorlu taşıttır.

Römork: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz taşıttır.

Yarı Römork: Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorktur.

Hafif Römork: Azami yüklü ağırlığı 750 kg.’ı geçmeyen römork veya yarı römorktur.

Taşıt Katarı: Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış en çok 2 römorktan oluşan taşıttır.

Taşıma Sınırı (Kapasite): Bir aracın güvenle taşıyabileceği, en çok yük ağırlığı veya yolcu ve hizmetli sayısıdır.

Gabari: Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.

Azami Ağırlık: Taşıtın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır.

Yüksüz Ağırlık: Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu olan bir aracın taşınması zorunlu alet, edevat ve donatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır.

Yüklü Ağırlık: Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve eşyanın toplam ağırlığıdır.

Dingil Ağırlığı: Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır.

Azami Toplam Ağırlık: Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.

Hız Sınırlayıcı: Belirtilen değere göre araç hızını sınırlamak için motor yakıt ilişkisini yöneten araçtır.