Osmanlı devleti ıslahatlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Devletin yöneticileri neden ıslahat yapma ihtiyacı hissetmiştir?

Öncelikle ıslahat yenilik demektir. Yenilikler de çağın gereğidir. Zaman değiştikçe bozulan sistemleri düzeltmek ve daha iyisi çıkan uygulamaların da daha iyisini uygulamaya çalışmak ıslahattır. Osmanlı Devleti de zamanı geldikçe çeşitli ıslahatlar yapmıştır.

Ancak devletin güç kaybetmesinden anlıyoruz ki ıslahatlar ya yeterli değildir, ya da yeteri kadar etkin uygulanamamıştır. Yine de bu ıslahatların uygulanması ve devletin çağa ayak uydurması uzun ömürlü olmasına büyük katkılar yapmıştır diyebiliriz.

Osmanlı Devletinde ıslahatlara neden ihtiyaç duyulmuştur maddeler halinde şöyle özetleyebiliriz:

• Devletin eski gücünü kaybetmesi
• Osmanlı'ya rakip olan batı ülkelerinde yaşanan büyük ilerlemeler
• Savaşlarda alınan askeri başarısızlıklar
• Bozulan ekonomi ve maliye
• Toprakların genişlemesiyle ortaya çıkan yeni sorunlar
• Bilim ve teknolojisin gelişmesiyle ortaya çıkan çağın yeni gereklilikleri

Islahatların Uygulanması

Osmanlı Devletinin bu ıslahatları yapması için öncelikle devletin geri kaldığını kabul etmesi gerekmekteydi. Duraklamanın ilk yıllarında herhangi bir ciddi yenilik yapmayan devlet zamanla geri kaldığını anlamıştır. Burada en önemli etken uzun süren savaşlar ve elde edilen askeri başarısızlıklardır.

Osmanlı Devleti önce kendi içinde yenilikler yapmaya başlamış ve bu yeniliklerin temelini askeriye oluşturmuştur. Çünkü devletin askerliğe dayanması ve fetih politikasının ana etken olması nedeniyle askeriyenin düzelmesi her şeyin anahtarı olarak görülmüştür.

Zamanla maliyenin bozulması ve ekonomik sıkıntıların yaşanmasıyla sıkıntının başka alanlarda da olduğu fark edilmiştir. Osmanlı Devleti son yüzyıllarda ise batıya karşı geride kaldığını kabul etmiş ve bunun gereği olarak batı tarzı ıslahatlar uygulamaya çalışmıştır. Örneğin askeri alanda bile batılı subayları görevlendirerek orduyu yenilemeye çalışmıştır.