Osmanlı halkı ilk kez hangi yenilik ile yönetime katılmaya başlamıştır? Halkın yönetime katılması hangi süreçle mümkün olmuştur.

Osmanlı Devleti asırlarca monarşi ile idare edilmiştir. Monarşiye göre devlet yönetimi tek elde toplanmaktaydı. Ancak zamanla devlet idaresinde başka dinamikler gelişerek padişahın yetkileri aşamalı olarak kısıtlanmıştır. Bu sürecin son basamağı ise saltanatın kaldırılması ve Osmanlı Devleti yerine bir cumhuriyetin kurulması olmuştur.

Demokratikleşmede iç ve dış birçok faktör etkili olmuştur. Bunlarda en önemlisi demokrasinin geliştiği batıya karşı ayakta durabilmek için tek adam sisteminden vazgeçmenin zorunlu olmasıydı. Son dönem Osmanlı aydınlarının en büyük mücadelesi devletin demokratikleşmesi konusunda olmuştur. Çünkü sürekli gerileyen devlet otoritesinin demokrasi adımlarıyla önleneceğine inanılıyordu.

Sened-i İttifak Osmanlı Padişahı II. Mahmut ile haktan ileri gelen zengin ayanlar arasında imzalanmıştır. Bu anlaşmanın esası ayanları devletle işbirliği yapmaya teşvik ederek birlik beraberlik ve merkezi otoriteyi sağlamaktır.

Ayanlar halkın genelinden değil ancak taşra güçlü kişilerden oluşmaktaydı. Bu açıdan bakıldığında bu yenilik ile Osmanlı demokratik değil, oligarşik bir kimlik kazanmıştır. Ancak 19. yüzyılda başlayan demokratikleşme hareketleri içerisinde ilk adım olması açısından Sened-i İttifak önemlidir.

Demokratikleşme aşamalı olarak devam etmiştir. Tanzimat fermanı, ıslahat fermanı ve meşrutiyetlerle hukuki yenilikler yapılmış ve padişah yetkileri kısmen kısıtlanmıştır. Konuyla ilgili detaylı bilgiyi Osmanlı Devletinde demokratilşeme hareketleri adlı konuda bulabilirsiniz.